» 110 روز بحراني، بررسي اجمالي جنبش دانشجويي، 28 مرداد تا 16 آذر ۱۳۳۲
کودتاي 28 مرداد ۱۳۳۲ سرآغاز فصل تازه اي در تاريخ سياسي معاصر ايران است که به سقوط دولت ملي دکتر مصدق و حاکميت خفقان شديد در جامعه انجاميد. با وقوع کودتا، دستگيري رجال سياسي، انحلال احزاب و تعطيلي بسياري از...
» تيمسار اردوبادي كيست؟
در فصلنامه تخصصي تاريخ معاصر (سال ششم، شماره 24، زمستان 1381) مصاحبهاي تحت عنوان «ساختار ارتش و ساواك و ناكارآمدي رژيم پهلوي از زبان دكتر احسان نراقي» به چاپ رسيده بود كه حاوي مطالب و گفتههاي مهمي در اين باب...
» کوچک ِ بزرگ
ميرزا يونس رشتي معروف به ميرزا کوچک فرزند ميرزا بزرگ به سال 1298ه.ق (1257ش) در يک خانواده متوسط گيلاني ساکن استادسرا به دنيا آمد. وي نخستين سالهاي عمرش را در مدرسه حاج حسين واقع در صالحآباد رشت و مدرسه جامع...
» تهمت زنندگان رسوا ميشوند!
زماني که شيخ شهيد، تهران را به نشانه اعتراض به سوي حضرت عبدالعظيم عليه السلام ترک گفت، مجلس شورا (تحت تأثير اقليت چپرو و سکولار آن) واکنش نشان داد و برخي از وکلا همچون تقيزاده بر ضدّ شيخ سخنان تندي بر زبان...
» تلاش حاجآقا نورالله و ترويج خودكفايي ملي و تحريم اجناس بيگانه
به دنبال قيام بزرگ و تاريخي تنباكو كه امپراطوري انگليس را به عقبنشيني واداشت؛ اين انديشه در ذهن حاج آقا نوراللّه و آقانجفي شكل گرفت كه ميتوان ابعاد اين تحريم را به كالاهاي ديگر گسترش داد. و سپس...
» توصيه هاي گزارشگر اعزامي هيئت بازرگاني هندِ بريتانيا به جنوب شرقي ايران
از مطالعه حرکتهاي تجاري در ايران چنين بر ميآيد که بازرگاني بريتانيا با ايران از وضع مطلوبي برخوردار نيست. در مدت کمتر از 15 سال گذشته، اين بازرگاني توسعه پيدا کرد؛ و طي 5 سال گذشته عملاً راکد...
» تشکيل انجمن مقدس ملي اصفهان
اين انجمن، اصليترين نهاد و مهمترين ارگان سياسي شهر و بيانگر پديدهها و تحقق بخش آرمانهاي جنبش مشروطيت اصفهان بود؛ لذا چنانچه اين نهاد در دست افرادي فاقد صلاحيت و بيتعهد يا سادهانديش...
» پيمانها و قراردادهاي جديد بين بختياريها و شرکت نفت ايران و انگليس
طبق سنت ديرين ايل بختياري، همه افراد ذکور خوانين در صورت دارا بودن شايستگي ميتوانستند به عنوان خان ايل، قدرت را در دست گيرند. اما در خلال حاکميت طولاني حسينقليخان ايلخاني که قريب سي سال...
» پايهگذاران اصلي شركت اسلاميه
مرحوم آقا نجفي و حاج آقا نوراللّه در تكوين و حركت و استمرار شركت نقشي اساسي داشته، و بهعنوان باني و حامي آن، تمام مراحل تكوين آن را زير نظر داشتهاند. اين موضوعي است كه با دقّت در اسناد...
» تاريخنگاري احمد کسروي
تاريخنگاري کسروي از چند نظر اهميت پيدا ميکند. نخست آنکه او حلقه واسط تاريخنگاران عصر مشروطيت ايران با اهل تاريخ در دوره بعد از آن انقلاب است. دوم اينکه وي شالوده جديدي را به سبک و سياق...
» اسدالله علم در دوران نخستوزيري
در دياري که شعور همه کم ميگردد صدراعظم اسدالله علم ميگردد. اين شعري بود که همزمان با انتصاب اسدالله علم به نخستوزيري، در افواه مردم آن روزگار شايع شد. دکتر علي اميني که ميرفت تا منصب نخستوزيري را به جانشين خود...
» نامة آيتالله كاشاني به دكتر مصدق
آقاي س ـ حسام در دوره «جديد جريدة» ايران مهر، شماره 2 شهريور 1382، مقالهاي خيلي سطحي و غرضآلود تحت عنوان «نامة آيتالله كاشاني به مصدق در باب كودتاي 28 مرداد؟» نوشتهاند كه حيف وقت گرانبهاي...
» بختيارىها و شعلههاى جنگ بينالملل اول
جنگ جهانى اول در ژوئيه سال 1914/ شعبان1332ق آغاز شد. دولت ايران چهار ماه بعد در برابر متفقين و متحدين اعلام بيطرفى کرد. وضعيت سرزمين بختيارى با شروع جنگ پيچيدهتر از قبل شد؛ زيرا عوامل متعددى در پيچيدگى...
» دوست و دشمن کودتاي سوم اسفند
در آخرين روز حيات کابينه سياه «سيّد ضياءالدّين» تظاهرات وسيع و دامنهداري عليه او در مسجد شاه برپا کردند و سخنرانان در يک اجتماع چند هزار نفري سياستهاي استعماري دولت انگلستان را به شدّت مورد انتقاد قرار...
» بختيارىها و انگليسىها؛ گسترش روابط رسمى
در بررسى روابط بختيارىها و انگليسىها، کسب امتياز احداث جاده تجارى کاروانرو توسط کمپانى برادران لينچ که مناطق جنوبى و خوزستان را از طريق سرزمين بختيارى به اصفهان و ساير نقاط مرکزى ايران وصل مىکرد، نقطه عطفى...
» بانک شاهنشاهى ايران و انگليس؛ ماهيت و مواضع استعمارى
بانک شاهى (ROYAL BANK) يا دقيقتر بگوييم: بانک شاهنشاهى ايران و انگليس که در 1268 ش تأسيس گرديد، نزديک به چهل سال، بانک رسمى دولت ايران و بانک مرکزى اين کشور به شمار مىرفت و حق...
» آشنايي با مطبوعات اصفهان در عصر مشروطه
نام مطبوعات و جريان شکلگيري آن در مشروطيت اصفهان با نام حاج آقا نورالله عجين بوده است. حاج آقا نورالله بخوبي به نقش مهم مطبوعات جهت تنوير افکار و بيداري توده مردم آگاه بود. و لذا مشوق اصلي رجال، نويسندگان ...
» اهداف تأسيس شرکت اسلاميه
...شرکت اسلاميه چهار ماه است منعقد و شروع شده. امروز نواي دلآراي صعودش آفاق را گرفته و قوايش روزافزون گرديده. لهذا مجمعي در اصل مقصود و از اتّفاق و شراکت مينگاريم . شرکت يا کمپاني، مقصود تحصيل قوّه مقتدري...
» اولتيماتوم 1911 روسيه به ايران تاوان سنگين اشتباهات!
در طول دوران مشروطه دوم، روسها با عجله و گستاخي تمام، در پي تسخير و بلع ايران بودند و انگليسيها نيز (طبق مفاد قرارداد 1907، که مرزهاي هند را از تجاوز روسها پاس ميداشت) با «سکوت» بلکه...
» انگلستان، نفت و بختياريها
سالهاي اوليه سده بيستم، سالهاي تحول در روابط دول اروپايي و تشکيل قطببنديهاي جديد سياسي بود. از آغازين سالهاي شروع سده بيستم، دولت ايران امتياز نفت را به تبعهاي انگليسي به نام ويليام ناکس دارسي واگذار کرد که...
» المنطبعهًْ فيالفارس نخستين نشريه شيراز
يکصد و بيست و هشت سال قمري از انتشار مطبوعات در شيراز ميگذرد. در اين مدت نزديک به دويست عنوان نشريه ادواري در اين شهر چاپ و منتشر شده است. نخستين نشريه چاپ شيراز المنطبعهًْ في الفارس نام دارد که بعضي از پژوهشگرانِ...
» افراطيگري غربگرايان و انزواي علما
با پيروزي مشروطهخواهان بر محمدعليشاه که در نتيجه همراهي مردم و مجاهدات علما تحقق يافت، اميد ميرفت که با استقرار مشروطيت و اجراي قانون اساسي کشور ما در مسير مردمسالاري ديني به سمت پيشرفت، توسعه، آزادي و...
» جريانشناسي جهاد اقتصادي و تحريم کالاهاي خارجي در تاريخ معاصر ايران
همواره سلطه اقتصادي پيش زمينه سلطه سياسي و در نهايت استعمار ملتها بوده است. نمونهاي از اين قاعده کلي را مي توان در کشور هندوستان مشاهده کرد. کمپاني هند شرقي که نخست به منظور تجارت با هندوستان وارد...
» شرکت اسلاميه: نماد اقتصاد مقاومتي در تاريخ معاصر ايران
در دوران قاجاريه اقتصاد ايران از وضعيت مطلوبي برخوردار نبود. اقتصاد ملي در رکود کم سابقهاي قرار داشت و سيل محصولات خارجي در بازار ايران روان بود. ايران که خود زماني صادرکننده منسوجات با کيفيت خصوصا پارچههاي...
» لازاريستها و کاتوليکهاي کردستان
مسيحيان کردستان حدود پنجاه تا شصت خانوار بودند که تعداد آنها در سال ۱۳۳۱ق به پانصد نفر ميرسيد. تمامي آنها کاتوليک و در سنندج مستقر بودند. اين جماعت مسيحي متمرکز با کليساي کاتوليک موصل ـ که زيرنظر...
PDF Format
» تيراندازي در مسجد گوهرشاد
در سال ۱۳۲۴ق تنها چند ماهي پيش از صدور فرمان مشروطيت مشهد آماده انفجار بود. نارضايتي در فضاي خراسان و مشهد موج ميزد. مردم از سوي حکام و کارگزاران حکومتي براي گرفتن مالياتهاي سنگين تحت فشار بودند...
» شکست طرح جمهوريخواهي؛ تداوم پروژه انقراض قاجاريه
هر چند غائله جمهوريخواهي با پايمردي سيد حسن مدرس در مجلس و ايستادگي اقشار وسيعي از مردم کشور با ناکامي روبهرو شد، با اين حال چنان که مطلوب انگليسيان بود، رضاخان در مقام نخستوزيري از مقصود نهايي که همانا...
» بازديد ناصرالدين شاه قاجار از اکسپوزيسيون بينالمللي پاريس 1878 ميلادي
با به قدرت رسيدن ناصرالدين شاه، شاه جوان قاجار که از دوران ولايتعهدي خود علاقه بسياري به ترقيات و تمدن قاره اروپا داشت، پس از شهادت ميرزا تقي خان که در اثر سعايت بدخواهان روي داد، در اندک زماني...
PDF Format
» وضعيت جمعيتهاي زنان در دوران رضاخان
دستيابي رضاخان به قدرت و تأسيس سلسله پهلوي با توجه به ماهيت حکومت و انديشه حاکم بر آن که به سياستهاي دولتهاي غربي وابسته بود، سبب شد که برنامهريزيهاي تجددگرايي در رأس سياستهاي حکومت قرار بگيرد...
» آموزش عمومي دختران در دوران قاجار و رضاخان
بنا به دلايل مختلف سياسي، اجتماعي و عوامل محدوديتزا، آموزش سواد به زنان در دوران قاجار و اوايل سلطنت رضاخان چندان رايج نبود. تنها محل آموزش و تحصيل، مکتبخانهها بودند که دختران سهم ناچيزي از آن داشتند. مکتبخانهها يا مختلط...
|