در آستانه مشروطیت تعداد اندکی از انجمنهای مخفی و نیمه مخفی فعالیت خود را آغاز کردند. بعد از صدور فرمان مشروطه و تأسیس مجلس، انجمنها فعالیت خود را علنی کردند و تعداد آنها از صد گذشت. رشد سریع انجمنها که برخی...

حداقل از اوایل سال 1332بدانسو طرح کودتای 28 مرداد به عنوان نهایی ترین و در واقع اجتناب ناپذیرترین اقدامی که می توانست منافع نامشروع و خلاف قاعده بریتانیا و آمریکا را در ایران تأمین کند، مورد تأیید و ...

انقلاب مشروطيت ايران به عنوان يكي از بزرگترين انقلابات سياسي عصر خويش تأثيرات شگرفي بر حيات اجتماعي زنان ايران زمين بر جاي نهاد و آنان را متحول ساخت. گرچه زنان در عرصه هاي انقلاب به صورت همراهي ...

در بازنگري جنسيت‌گرايانه به تاريخ و ادبيات فارسي، تصويري محو و كمرنگ از حضور زنان ديده مي‌شود كه هرچه به زمانة ما نزديكتر مي‌شود اين تصوير روشن‌تر و شفاف‌تر مي‌گردد. تاريخ سياسي، اقتصادي، اجتماعي ايران را با ...

انقلاب صنعتي اروپا، آسيا را به منزله تأمين كننده مواد خام و اوليه كارخانه هاي توليدي غرب، همچنين بازار مصرف كالاهاي ساختگي آنان درآورد. كشف نفت در غرب آسيا باعث تشديد فعاليتهاي استعماري اروپاييان به...

ستار فرزند حاج حسن بزاز قره داغي يكي از قهرمانان نهضت مشروطيت ايران محسوب مي شود كه در ارتباط با فرمان علماي نجف به مبارزه با دستگاه محمدعلي شاه قاجار برخاست. سال تولد او را 1284 قمري در قره داغ ذكر ...

فکر تشکيل حزب واحد پس از شهريور 1320 در اذهان شکل گرفته بود. علي‌الخصوص آنکه وجود حزب توده و فعاليت گسترده آن پاره‌اي از رجال و فرهيختگان را بر اين باور کشاند که مي‌بايست در مقابل فعاليت و تبليغات گسترده حزب توده...

سرزمين ايران از روزگاران کهن، به کرات در معرض قحطي‌هاي سهمگين قرار داشت. اما اين قحطي‌ها تنها به دليل بي مهري و ناسازگاري طبيعت حادث نمي‌شدند بلکه در کنار عوامل طبيعي و جغرافيايي، عوامل سياسي و ...

هنگامي كه در شهريور 1320 ارتش رضاشاه نتوانست در برابر هجوم نيروهاي متفقين، از كشور دفاع كند، از هم فرو پاشيد؛ برخي از فرماندهان آن افزون بر ننگ فرار، از تجاوز به اموال عمومي كشور نيز دريغ نکردند. نمونه‌اي از اين گونه فرماندهان، سرلشکر محتشمي ...

آذربايجان در تحولات تاريخي ايران قبل و بعد از اسلام از اهميت خاصي برخوردار بوده است. حضور رهبران ديني ايران قبل از اسلام در اين خطه و وجود آتشگاههاي متعدد زرتشتي گوياي اهميت مذهبي سياسي و ...

ملك‌الشعراي بهار در اول ارديبهشت ۱۳۳۰ بدرود حيات گفت. محمدتقي ملك‌الشعراي بهار شاعر، نويسنده، پژوهشگر، سياستمدار و از مهمترين و برجسته‌ترين چهره‌هاي ادبي و فرهنگي ايران در سال ۱۳۰۴ قمري/ ۱۲۶۵ شمسي در شهر...

شاه بيگم خانم يكي از دختران فتحعلي شاه از زن يهوديش، به نام مريم خانم بود. مريم خانم از زنان آغا محمد خان قاجار بود كه به دليل زيبايي بسيار مورد توجه فتحعلي شاه و برادرش حسينقلي خان قاجار قرار گرفت و يكي از عوامل عمده اختلاف بين آن دو گرديد...

در روز 28 اسفند 1302 بيش از هشت هزار تن از مردم تهران در مسجد شاه جمع شده بودند تا مراتب مخالفت خود را با جريان جمهوري‌خواهي بي اصالت و خلاف قاعده رضاخاني اعلام کنند. از اواخر پاييز و اوايل زمستان سال 1302 رضاخان سردار سپه نخست‌وزير وقت ...

کودتاي 28 مرداد 1332رويدادي است که با طرح و توافق مشترک امريکا و انگليس به وقوع پيوست و موجب بازگشت شاه و حاکميت دوباره استبداد به مدت ربع قرن ديگر شد. در آن رخداد امريکاييها نقش عمده‌‏اي را ...

قانون متحدالشكل شدن لباس در 4 دي 1307 در مجلس شوراي ملي دوره ششم به تصويب نمايندگان رسيد. قبل از تصويب اين قانون رضا شاه به تأسي از كشور همسايه تركيه اقداماتي براي متحدالشكل كردن...

عوامل گوناگوني دست به هم دادند تا کودتاي سوم اسفند 1299 آفريده شد. آنارشيسم، واگرايي، خودمحوري‌هاي شخصي و خانوادگي، گروه‌گرايي و حزب بازي، ترجيح منافع خصوصي بر منافع عمومي، بخشي از عواملي ...

حاج ميرزا حسين خان مشيرالدوله سپهسالار، فرزند ميرزا نبي خان امير ديوان قزويني، در سال 1243هـ.ق به دنيا آمد. در آغاز سلطنت ناصرالدين شاه، ميرزا نبي خان تصميم گرفت که دو فرزند خود يعني ميرزا حسين خان و ميرزا يحيي خان را ...

در اواسط دهه 1350 رژيم پهلوي به مانند سدي عظيم که ساخته و پرداخته حمايت‌هاي بيگانگان بود، پايدار و پابرجا به نظر مي‌رسيد. وجود ارتش عظيم داراي سلاح‌هاي فوق مدرن و پشتيباني يک پليس مخفي کارآمد (ساواک) توان ...

در سال 1323ق در زمان حکومت عزيزالله ميرزا ظفرالسلطنه بر کرمان شورشي به وقوع پيوست که از جمله جرقه‌هاي اوليه انقلاب مشروطه به شمار مي‌آيد. اعتراض به حوادث کرمان زمينه مناسبي براي اتحاد روحانيون...

طرح قتل محمدعلي شاه هنگامي صورت گرفت كه همكاري محمدعلي شاه با مشروطيت در اوج خود بود. نه تنها رهبران مشروطه بدين واقعيت اذعان دارند، بلكه سفير انگليس (و نه سفير روس كه شائبه حمايت از شاه را ايجاد کند)...