سلطان قابوس در تاريخ 10 تا 15 شهريورماه 1354، ديداري غير رسمي را از ايران انجام داد. ²⁴ در همين سال، قيس الزواوي ــ وزير امور خارجه عمان ــ دو بار به ايران مسافرت داشت و با شاه ملاقات کرد. سيد فهدبن محمود آل سعيد ــ وزير اطلاعات و فرهنگ عمان ــ نيز به دعوت وزير اطلاعات و جهانگردي ايران در مهرماه 1354 در رأس هيأتي به تهران آمد و با محمدرضا پهلوي ديدار کرد. ²⁵ در اين سال، با حضور و مساعدت گسترده عناصر ايراني، جنگ ده ساله ظفار به سود دولت مرکزي عمان پايان گرفت.

در 14/2/1355، صادق سليمان ــ سفير جديد عمان ــ با تسليم استوارنامه خود به شاه، رسمآ شروع به کار کرد. ²⁶

سلطان قابوس به منظور انجام يک مسافرت خصوصي دو روزه در24خردادماه 1356به ايران عزيمت کرد و درکاخ نخست‌وزيري استقرار يافت. ²⁷در اين سفر، زمينه‌هاي ديدارشاه ازعمان، بررسي شد. ²⁸

شاه ايران در روز دوشنبه 14 آذرماه 1356 بنا به دعوت رسمي سلطان قابوس و براي نخستين‌بار از عمان ديدار کرد و نيروهاي نظامي ايران مستقر در منطقه ظفار را مورد بازديد قرار داد. ²⁹

به طور کلي، روابط خارجي ايران با عمان تحت تأثير دو عاملِ نقش امنيتي در خليج‌فارس و لشکر کشي مستقيم نظامي به ظفار بود. با اعلام خروج نيروهاي انگليسي از منطقه خليج‌فارس، دولتمردان ايران به منظور ايفاي هرچه بيشتر نقش امنيتي خود و در راستاي بسط و گسترش ميدان مانور در تنگه هرمز به سوي عمان گرايش يافتند؛ دولتي نوپا و ضعيف که در نبرد با چريک‌هاي ظفار، ناتوان بود و علاوه بر آن، بر بخش بسيار مهمي از تنگه هرمز که در سياست خارجي ايران نقش مهمي را داشت، حاکميت مي‌راند. ايران با حمايت از سلطان قابوس در نبرد با شورشيان ظفار توانست، مجوز اداره تقريبآ تمامي تنگه هرمز را با استفاده از جزاير و امکانات عمان، به‌دست آورد. کمک‌هاي اقتصادي و مراودات فرهنگي و حجم گسترده ملاقات و رايزني‌هاي سياسي بين دو کشور در همين چارچوب، قابل ارزيابي و بررسي است.

 صفحه 1

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. اسماعيل رائين. دريانوردي ايرانيان از عصر استعمار تا امروز. تهران، جاويدان، 1356. ج2. صص 716-778 .

2. روابط خارجي ايران در سال 1349 شمسي. گزارش ساليانه وزارت امور خارجه. صص 77-8 .

3. همان. ص 78 .

4. سرزمين‌هاي جنوبي خليج ‌فارس. ص 259 .

5. روابط خارجي ايران در سال 1351 شمسي. گزارش ساليانه وزارت امور خارجه. ص 53 .

6. «تشکر عمان از کمک‌هاي ايران» اطلاعات. 17/11/1352. ص 4 .

7. «وزير امور خارجه عمان به تهران مي‌آيد». آيندگان.1/4/1351. ص 1 .

8. نشريه اخبار و اسناد از فروردين تا شهريور 1351. اداره اطلاعات و مطبوعات وزارت امور خارجه، 1351. صص 48 و 45 .

9. روابط خارجي ايران در سال 1351. ص 53 .

10. «سلطان قابوس به تهران مي‌آيد».  اطلاعات. 9/12/1352. ص 1 .

11. اطلاعاتي درباره عمان. تهران. اداره اول سياسي وزارت امور خارجه. 1361. ص 31 .

12. «مذاکره سلطان قابوس با نخست‌وزير». اطلاعات.13/12/1352. ص 4 .

13. «شاهنشاه آريامهر:  خرابکاري را در خليج ‌فارس تحمل نمي‌کنيم». اطلاعات.12/12/1352. ص 21 .

14. «پرواز هما به مسقط فردا گشايش مي‌يابد». اطلاعات. 27/12/1352. ص 4 .

15. «روابط دولت شاهنشاهي با کشورهاي حوزه مسئوليت اداره نهم سياسي، امارات عربي متحده، بحرين، عمان، قطر در پنجاه سال شاهنشاهي پهلوي». اداره انتشارات و مدارک.1355. ص 38 .

16. همان. ص 38 .

17. John Towsend

18. «روابط خارجي ايران». اداره انتشارات و مدارک. 1353. ص 53 .

19. روابط خارجي ايران در سال1353. ص 53؛ روابط دولت شاهنشاهي با کشورهاي حوزه مسئوليت اداره نهم سياسي. ص 38 .

20. روابط دولت شاهنشاهي با کشورهاي حوزه مسؤوليت اداره نهم سياسي. ص 38 .

21. همان. ص 39 .

22. نشريه اخبار و اسناد از فروردين تا شهريور 1354. اداره انتشارات و مدارک، 1354. ص 40 .

23. کتاب سبز سلطنت عمان. تهران، وزارت امور خارجه، 1368. ص 83 .

24. نشريه اخبار و اسناد از فروردين تا شهريور1354. ص 65 .

25. همان. ص 40 .

26. «روابط دولت شاهنشاهي با کشورهاي حوزه مسؤوليت اداره نهم سياسي». ص 40 .

27. از هرمز قريب ــ رئيس کل تشريفات شاهنشاهي به تيمسار سپهبد صمد صمديانپور ــ رئيس شهرباني کشور شاهنشاهي. به شماره و تاريخ 2-330-78-423ت 22/3/1353. سند شماره 145-692-13د. مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران.

28. از وزير امور خارجه به امير ارصلان افشار ــ رئيس کل تشريفات شاهنشاهي. به شماره و تاريخ -3050د ب 1356/6/27. سند شماره 145-973-172د.

29. ر. ک:  به فصل ششم، بخش دوم.