فاطمه معزی
ميرزا رضا خان ارفع الدوله در سال 1270 قمري در تبريز متولد شد . او پس از به پايان بردن تحصيلات مکتبخانهأي در زمينه فقه و اصول و تفسير علمالرجال به تحصيل پرداخت و خود را براي تحصيلات حوزوي در نجف آماده ميساخت که سيل بزرگي در تبريز جاري شد و حجره پدر او را نابود ساخت. ورشکستگي پدر مانع ادامه تحصيل شد و رضا براي کمک به امرار معاش خانواده به کار در يک صرافي مشغول شد. پس از چندي او از تبريز به اسلامبول رفت و در اين شهر به تحصيل در مدرسه يونانيها پرداخت و زبان فرانسه و انگليسي را فراگرفت.
تفليس مقصد بعدي وي بود و در اين شهر نيز زبان و تاريخ روسي را آموخت. او با کنسولگري ايران در تفليس ارتباط برقرار کرد و در سال 1295ق ميرزا محمودخان کارپرداز کنسولگري از وي دعوت کرد که به عنوان مترجم سفارت د ر مراسم استقبال از ناصرالدين شاه او را از جلفا تا تفليس همراهي کند . او از همين سال به استخدام کنسولگري ايران درآمد و در ضمن تحت تاثير ميرزا فتحعلي خان آخوندزاده رسالهأي براي تغيير خط فارسي نوشت و آن را براي روزنامه اختر ارسال کرد که مورد استقبال قرار گرفت. خط پيشنهادي ترکيبي از حروف روسي و انگليسي بود و او بسيار به اين خط اختراعي خود افتخار ميکرد . ميرزا ملکم خان که خود از نظريهپردازان تغيير خط فارسي بود به مناسبت اقدام ميرزا رضا او را ملقب به دانش کرد .
ميرزا رضا در سال 1300 قمري به عنوان مترجم کميسيون تحديد حدود ايران و روسيه مامور شد و به ايران آمد . او در اين ماموريت سه ساله به جانبداري از روسها بخشي از سرزمين ايران را به آنان واگذار کرد. در سال 1303 به تهران بازگشت و با ميرزا علياصغرخان امينالسلطان رابطه دوستانهأي برقرار کرد که در واقع راه ترقي را براي آينده وي باز کرد. در سال 1304 به مترجمي سفارت ايران در پطرزبورگ منصوب شد و در سال 1306 مهمانداري از ناصرالدين شاه در سومين سفر به فرنگ به عهده وي گذاشته شد. او نيز به همراه شاه به تهران بازگشت و يک سال بعد با لقب معينالوزاره به سرکنسولي قفقاز منصوب شد. او در اين مدت ثروت بسياري اندوخت و دو کاخ مجلل براي خود در تفليس احداث کرد. ارتقاي مقام بعدي وي در سال 1312ق روي داد و اين بار به وزيرمختاري ايران در پطرزبورگ برگزيده شد . ميرزا رضا خان در 1313 از سوي ناصرالدين شاه ملقب به ارفعالدوله شد و تا سال 1319 وزيرمختار ايران در پطرزبورگ بود.
از اقدامات وي در اين مقام اقدام وساطت و دوندگي براي استقراض دو ميليون ليرهأي از روسيه بود که از اين مبلغ مقداري بين او و ديگر دولتمردان دربار مظفري تقسيم شد و مقداري ديگر صرف هزينه سفر نخست شاه به فرنگستان گشت. معروف است که او نوک قلمي را که با آن اين قرارداد را ا مضا ء کرده بود طلا گرفته و در موزه معروف خود موسوم به دانشگاه در موناکو در معرض ديد عموم قرار داده بود او در همين ايام از سوي مظفرالدين شاه به پرنس ارفعالدوله ملقب شد. ميرزا رضا خان پس از سفارت روسيه به سفارت ايران در اسلامبول منصوب شد و تا سال 1328 در اين پست باقي بود و با مشروطهخواهان درگيري بسيار داشت و آنان برکناري او را خواهان بودند.
پس از برکناري از سفارت به موناکو رفت و تا سال 1331 به دعوت علاءالسلطنه به ايران دعوت شد و به وزارت عدليه منصوب شد اما دوران وزارت او نيز طولي نکشيد و مجدداً در سال 1332 ارفعالدوله راهي موناکو شد. آخرين پست دولتي وي نمايندگي ايران در جامعه ملل بود و پس از هشت سال از اين سمت نيز کنار گذاشته شد و به تهران احضار شد . رضا شاه به وي پيشنهاد رياست شوراي دولتي را داد که ارفعالدوله نپذيرفت و در سال 1310ش به موناکو رفت و در سال 1316 در همين محل فوت کرد. او از اعضاي لژ بيداري ايران بود و شيفته القاب و مدالها و نشانهاي فراوان خود.