چاپ سنگي

نويسنده: عبدالعلي مورخ السلطنه پسر ميرزا محمد تقي سپهر لسان الملک مؤلف ناسخ التواريخ

کاتب: محمد صادق (شمس الکتاب)

تاريخ تحرير: 1323 ه.ق

کتاب در زمان مظفرالدين شاه نگارش يافته و به سلطان عبدالمجيد ميرزا عين الدوله تقديم شده است. اين اثر با مقدمه اي در حمد و ثناي خدا و رسول او (ص) آغاز مي شود و سپس به تمجيد از مظفرالدين شاه مي پردازد و آنگاه با تکريم از عين الدوله صدراعظم، به ستايش بسيار از وي و هنرها و اقدامات او در زمينه "دادگستري" و "اصلاح امور مملکت" مشغول مي شود. مؤلف در ابتدا درباره خود و تأليف اين کتاب چنين مي نويسد:

... من بنده در عنفوان جواني و اوايل زندگاني کتابي در شرح حالات زنان مشهور عالم موسوم به تاريخ النساء تأليف کرده و معادل سي هزار بيت برنگاشته بودم. مدتي در زاويه خمول و پرده افول مستور و مخفي مانده در اين هنگام که بوستان دانش با خضارت و بازار علم با رونق و طعنه زن بر سرير و خورنق است حضرت مستطاب عليه عاليه و نواب مقدسه متعاليه محجوبه سلطنت و مستوره دولت رضيعه عفت صنيعه عصمت، رابعه دهر باقعه عصر ستر کبري و خدر عليا مهين دخت شاهنشاه تاجدار و بهين جفت اين شاهزاده بختيار  (سرکار فخر السلطنه العليه الملقبه به مهد عليا) ... در اين موقع محض ثواب اخروي و نام دنيوي و بقاي دولت پدر بختيار و سلامتي شوهر کامکار امر و مقرر فرمود تا شرح حالات خديجه کبري سلام الله عليها را با ديگر زنان آسماني، من بنده نگارنده از تايخ النساء مجزّي و کتابي مخصوص برنگاشت و به الدُرَّة البيضاء في مشاهير النساء موسوم داشت و به حليه انطباع محلّي فرمود تا به رايگان به مردمان بخشد وهر کسي ازين چمن گلي و از اين ساغر مُلي و ازين خرمن خوشه و ازين معدن شوشه برگيرد؛ خداوند لايزال شوکت و اقبالش را برقرار و پايدار بدارد.

اين دعوت را به گاه تهليل               آمين آمين کناد جبرئيل

ابتداي کتاب بعد از مقدمه شرح حالات و زندگي "حضرت حوا مادر جهانيان" است که در آن از احاديث و روايات مختلفي براي آفرينش وي و خصوصيات او نقل نموده است. سپس به شرح احوال و زندگي زنان قصص قرآني مي پردازد؛ چون ساره، آسيه، مريم و در آخر حضرت خديجه. درباره هر يک از اين زنان برگزيده، احاديث مختلفي آورده شده است که متن اصلي توضيحات را در بر دارد. و به تناسب اشعاري به فارسي و يا عربي ضميمه آن شرح احوالات مي آورد.

نويسنده به تأسي ديگر شرح حال نويسان تلاش نموده که مجموعه اي تأليف نمايد تا به قول خود از اجر اخروي و دنيوي، که به نظر مي آيد بيشتر دنيوي مورد نظر بوده است، بي نصيب نماند. به نظر مي آيد چندان هم در اين تأسي و تقليد موفق نبوده است.