مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران IICHS

بهاره فزوني

Fozooni@www.iichs.org

مصطفي الموتي، معاون نخست وزير، عضو هيئت مديره شرکت معاملات خارجي، نماينده مجلس، عضو جمعيت جهاني فراماسونري، رهبر فراکسيون پارلماني حزب ايران نوين، عضو حزب مليون، رئيس باشگاه روتاري ، نويسنده و مدير مسؤول روزنامه "داد ". ¹

مصطفي الموتي متولد 1306 تهران فرزند محمد حسين الموتي، تحصيلات ابتدايي را در مدرسه تمدن و عسجدي و دوره متوسطه را در دبيرستان دارايي تهران در رشته مالي و تجاري گذراند، وي ابتدا ليسانس حقوق قضايي خود را از دانشگاه تهران دريافت و سپس از همان دانشگاه موفق به اخذ دکتري اقتصاد گرديد. پانزده ساله بود که کار روزنامه‌نگاري را آغاز نمود(1321) و سالهاي سال خبرهاي پارلماني را تهيه مي‌کرد. در 1324 در کنار کار مطبوعاتي در وزارت دارايي استخدام شد. ²

در سال 1329با عفت عميدي نوري خواهر ابوالحسن عميدي نوري (صاحب امتياز روزنامه "داد")، که وکيل پايه يک دادگستري، رئيس کميسيون شوراي عالي زنان و روزنامه نگاربود، ازدواج کرد و سپس به عنوان سردبير روزنامه "داد"معرفي گرديد. ³

قبل از 28 مرداد 1332 به نفع حزب توده فعاليت و در رفراندم دکتر مصدق به نفع وي در مازندران فعاليت مي‌نموده است و يکي از گردانندگان حزب پيشه در کلات نور بود. ولي سپس از طرفداران رژيم پهلوي گرديده و با حزب توده و سياست شوروي مخالف شد. در سالهاي 1331 و 1332 در روزنامه "داد" مقالات تندي عليه دولت دکتر مصدق نوشت و به عضويت حزب مليون درآمد. الموتي پس از کودتاي 28 مرداد روزنامه صبح امروز و مجله علمي دانشمند را منتشر نمود. ⁴

[2438 – 4ع]

مصطفي الموتي همراه دکتر منوچهر اقبال هنگام رؤيت ليست اسامي کانديداهاي حزب مليون

وي مدتي عضو هيئت مديره بنگاه عمران روستايي کشور و عضو هيئت مديره شرکت معاملات خارجي بود. در 14 آذر ماه 1338 در دولت دکتر اقبال معاون نخست‌وزير و مدير کل سازمان بازرسي شد و در 1339 با استعفا از معاونت نخست‌وزيري نامزد نمايندگي مجلس شد که از طرف مردم رودبار، الموت، قاقازان و طارم سفلي براي اولين بار به نمايندگي انتخاب شد، تا دوره بيست و چهارم مجلس شوراي ملي شش بار نماينده مجلس شوراي ملي و يکبار به عضويت مجلس مؤسسان انتخاب شد. وي در بعضي مؤسسات مطبوعات بين المللي عضويت داشت. و در بسياري از کنفرانسهاي جهاني روزنامه‌نگاران شرکت مي‌کرد. او همچنين عضو هيئت اجرايي و دفتر سياسي حزب رستاخيز بود و به پاس خدمت به رژيم پهلوي نشانهاي سوم همايون و سوم تاج را دريافت نمود، وي عضو هيئت مديره جمعيت شير و خورشيد سرخ که توسط شمس پهلوي اداره مي‌شد، نيز بوده است. ⁵

[6675 – 3 الف]

مصطفي الموتي در کابينه منوچهر اقبال

همزمان با اوجگيري انقلاب اسلامي به خارج از کشور رفت و از سال 1354 رياست کلوپ روتاري را برعهده گرفت، در اين سالها کتاب شانزده جلدي ايران درعصر پهلوي را نوشت که در آن به نوشتن خاطرات خود و توصيف شخصيتهاي پهلوي مي‌پردازد دکتر الموتي هم‌اکنون مقيم لندن مي‌باشد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. اميرعباس هويدا به روايت اسناد ساواک (تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسي اسناد تاريخي،1382)، ج10، بخش اول، ص 139 .

2. معماران تباهي، سيماي کارگزاران کلوپهاي "روتاري" در ايران (تهران: کيهان، ‎۱۳۷۷)، ج2، ص 110.

3. اميرعباس هويدا به روايت اسناد ساواک، ج10، بخش اول، ص 139 .

4. دولتمردان عصر پهلوي به روايت اسناد ساواک (تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسي اسناد تاريخي، ‎۱۳۸۵)، ج 1، ص140-141 .

5. روزشمار انقلاب اسلامي، ( تهران: سازمان تبليغات انقلاب اسلامي، حوزه هنري، ‎۱۳۷۶)، ج 7، ص202 .