حسين ريوندي
متن
با روي کار آمدن هر حکومت جديدي يکي از نخستين چيزهايي که تغيير مي‌يابد علائم و نشانه‌هاي آن حکومت است، زيرا در دنياي نشانه‌ها معنايي عميق و اثرگذار وجود دارد. محمدرضا شاه نيز هر چند پس از تبعيد پدرش بر کرسي قدرت پهلوي تکيه زد، تغيير علائم و نشانهاي سلطنتي را در همان ابتداي سلطنت در دستور کار خود قرار داد.
در هر ملت و کشوري، با توجه به دگرگوني و فروپاشي حکومتها و تشکيل حکومت جديد، شاهان و حکام نشانها و علامات سلطنتي و تشريفاتي و کشوري خود را نسبت به زمان و موقعيت و سليقه خود تغيير مي‌دادند تا وجهه برتري حکومتشان را با حکومت قبلي مشخص کنند و بتوانند برنامه و کارآمدي خود را براي مردم مسجل کنند و در واقع خود را بالاتر و قانونمندتر از حکومت قبلي نشان دهند و اين تغييرات از مرسومات ديرينه و قديم‌الايام است که حکام و شاهان گذشته نيز از آن تبعيت مي‌کردند.
در ايران و در حکومت پهلوي دوم نيز يکي از موارد و ضرورياتي که مي‌بايست قبل از تاجگذاري محمدرضا پهلوي در امورات حکومت و دربار شاهنشاهي تغيير مي‌يافت اصلاح نواقص و کهنگي علائم و نشانهاي تشريفات درباري و کشوري بود که اين علائم بيشتر مورد استفاده اعضاي خاندان پهلوي، رجال و نظاميان و کارکنان دربار قرار مي‌گرفت که در رسوم خاص و مناسبتهاي مختلف و مسافرتها از آن استفاده مي‌کردند. اين علائم به دليل داشتن شباهت و نواقص شکلي و ظاهري، کهنگي و قديمي بودن آن بايد تغيير شکل مي‌يافت تا شخصيتها و رتبه‌ها و پستهاي افراد توسط اين علائم از يکديگر متمايز و در جايگاه مناسب مقام خود قرار گيرند. اين علائم شامل: تاج سلطنتي، پرچم سلطنتي، نشانهاي لشکري و کشوري و پرچم ملي بود که يکي از اين موارد اصلاحي نيز به پرچم ملي کشور اختصاص يافت.
پيگيري و اصلاحات اين امور و علائم برعهده مرتضي يزدان‌پناه وزير جنگ وقت بود که آن را به انجام رساند. بدين سان فردريک تالوک بازرس ويژه راه‌آهن دولتي ايران از طرف مرتضي يزدان‌پناه ماًمور بررسي و چگونگي اصلاح اين کار شد که نظريه و پيشنهادش را در خصوص تغيير و اصلاح علائم فوق به شرح ذيل در سه صفحه گزارش کرد. شايان ذکر است که اصل سند در موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران نگهداري مي‌شود:
[تاج، شير و خورشيد]
وزارت راه
بنگاه راه‌آهن دولتي ايران
اداره...
ناحيه...
شماره...
تاريخ ... 133
پيوست...
محرمانه مستقيم
تيمسار معظم سپهبد يزدان‌پناه وزير محترم جنگ
پيرو مذاکراتي که راجع به اصلاح نواقصات در امور تشريفات سلطنتي به عمل آمده، حسب‌الامر مقام معظم ذيلا مشاهدات خود را که مي‌بايستي قبل از تاجگذاري اعليحضرت همايون شاهنشاهي به صورت صحيح و مرتبي درآيد به عرض مي‌رساند تا به وسيله کميسيوني مرکب از افراد خبره و متخصصين درجه اول اين موضوع بررسي و پيشنهادات مربوطه توسط آن تيمسار معظم براي تصويب به پيشگاه ملوکانه برسد.
1. تاج سلطنتي
همين طور که آن تيمسار معظم مستحضرند، از بدو تاسيس سلسله جليله پهلوي توجهي که مي‌بايستي به فرم تاج سلطنتي بشود، نشده، چنان‌که تاج سلطنتي که بايد هميشه در بالاي آن جقه داشته باشد در اغلب از فرامين و حتي روي واگون سلطنتي ندارد و از طرفي کليه افراد خانواده سلطنتي و حتي اعضاء و کارکنان دربار نيز از همان فرم تاج استفاده بنمايند که کاملا برخلاف اصول بين‌المللي مي‌باشد. چون شکل تاج سلطنتي، تاج ملکه، تاج ملکه مادر، تاج وليعهد، تاج شاهپورها و تاج شاهدختها بايد فرم آن با يکديگر فرق داشته باشد و همچنين هر عضوي از خانواده جليل سلطنتي بايد آرم بخصوص داشته باشند که آن هم روي اصول علم (ميرالدي) بايد تهيه و يک کتابچه مصور با آئين‌نامه‌هاي مربوطه براي استحضار سلاطين و روساي دول ديگر و ادارات داخلي و عموم افراد کشور منتشر گردد.
2. پرچم سلطنتي
به طوري که خاطر عالي مستحضر است پرچم فعلي داراي يک تاج در وسط آن مي‌باشد. درصورتي که طبق رسوم بين‌المللي در وسط پرچم آرم شاهنشاه و در دور آن علائم دولت و کشور بايد باشد. علاوه بر اين که مرسوم است که ملکه و ساير افراد خانواده سلطنتي هر يک بايد پرچم بخصوص داشته باشند و به اضافه وزير جنگ و سپهبدان کشور نيز حق داشتن پرچمهاي بخصوصي دارند. اين تصاوير پس از تهيه و تصويب بايد در همان نشريه که قبلا به عرض رسيده چاپ و منتشر شود.
3. پرچم ملي
به پيوست کتابچه راجع به پرچمهاي ملي پاکستان تقديم مي‌شود که عينا ملاحظه و اهميت پرچمهاي ملي را که در تمام کشورها قائل مي‌باشند استنباط فرمايند.
[تاج، شير و خورشيد]
وزارت راه
بنگاه راه‌آهن دولتي ايران
اداره...
ناحيه...
شماره...
تاريخ... 133
پيوست...
در صورتي که در مورد پرچم ايران و به خصوص شير و خورشيد هر اداره و هر فردي بدون رعايت اصول مقرره با سليقه خود تهيه مي‌نمايند و اغلب ادارات و اهالي اطلاعي از پرچمهاي مختلف کشور ايران ندارند پيشنهاد مي‌نمايد که پس از بررسي کتابچه مخصوص از نمونه پرچمهاي ملي تهيه و در دسترس عموم گذارده شود.
4. نشانها
البته خاطر مبارک مستحضر است که وضعيت نشانهاي کشور ايران بي‌اندازه خراب شده و تعداد آن در جلوس سلسله جليله پهلوي بيش از سه نشان کشوري و پنج نشان ارتش بيش نبوده فعلا به بيش از پنجاه عدد رسيده و ادارات مختلف از مراحم و الطاف شاهانه که مايلند کارکنان کشور را به وسايلي تشويق فرمايند استفاده نموده و به طوري که اکنون افسران جزء، بيش از افسران ارشد و امراء لشگر که هر کدام يک عمري براي کشور انجام وظيفه نموده‌اند داراي نشان مي‌باشند و در نتيجه نيز ارزش واقعي نشانهاي مزبور تقريبا از بين رفته، بنا براين اقتضا دارد که نشانهاي مزبور به دو درجه تقسيم گردد.
1. نشانهاي اصلي کشوري و لشگري که امتيازات خاصي خواهند داشت.
2. نشانهاي ديگر که فقط جنبه تشويقي تشريفاتي داشته باشند.
البته زمان نشانها بايد از لحاظ اندازه و رنگ فرق داشته باشد و علاوه بر اين نشانهاي اصلي به اشخاص حتي لقب مخصوص داده مي‌شود و يا حروف اول نشان پس از اسم شخص دارنده نشان.
چنانچه به عرض رسيده در کشورهاي خارجه نشانهاي رسمي باشگاهي مخصوص تشکيل مي‌دهند و اين جمعيت مواظبند که ارزش نشان از بين نرود و در ايران روي همين اصول ممکن است دو جمعيت تشکيل داد مثلا جمعيت ذوالفقار براي نشانهاي ارتشي و جمعيت تاج همايون براي نشانهاي کشوري، البته جرئيات اين پيشنهاد بايد توسط کميسيون معروضه در قرق انجام شود و چون تصميمات کميسيون با نظريات خيلي اشخاص مخالف خواهد بود، لذا انجام اين امر بايد طبق امريه مخصوص اعليحضرت همايوني باشد و پيشنهاد مي‌نمايد که کميسيون مزبور تحت رياست آن تيمسار معظم عبارت از دو نفر نماينده از ارتش و دو نفر نماينده از دربار شاهنشاهي و دو نفر متخصص مربوطه تشکيل شود.
با تقديم احترام فائقه
فردريک تالوک بازرس ويژه راه آهن دولتي ايران
|
|
|
[252 تا 250- 249- 145د]
|
|
|
138
تغيير نشانها و علائم سلطنتي و لشکري در حکومت محمدرضا پهلوي 
نسخه قابل چاپ
ارسال برای دوستان
- 