مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران IICHS

مقدمه

نشریه الکترونیکی زنان بر آن است که با معرفی زنان در عرصه تاریخ ایران و همچنین معرفی کتب، بناها و اسناد مربوط به زنان، به نقش نه چندان آشکار ایشان در زمینه‌های مختلف تاریخی بپردازد و با تبیین جایگاه زنان زمینه را برای گسترش پژوهشهای عمیق‌تر فراهم سازد.

منتظر پیشنهادات و انتقادات محققان و خوانندگان این نشریه هستیم.

با تشکر

آسیه آل احمد ـ فاطمه معزّی


				معرفي کتاب » دختري از ايران در اين شماره به معرفي کتاب يکي از دختران عبدالحسين ميرزا فرمانفرما مي‌پردازيم. دختري از ايران نوشته ستـّاره فرمانفرمائيان با ترجمه ابوالفضل طباطبائي اين کتاب سال 1377در تهران توسط نشر کارنگ به چاپ رسيده است. کتاب با سه مقدمه آغاز مي‌شود که اين مقدمه‌ها توسط مؤلف، دونا مانکر (ويراستار کتاب انگليسي) و ناشر نوشته شده است. کتاب داراي 4 بخش اصلي مي‌باشد که هر بخش از چند فصل تشکيل شده...

				حرم » فاطمه خانم عصمت‌الدوله در اين شماره محدوده حرم را گسترده کرده و به جاي همسر با نفوذ يا نامدار يکي از شاهان قاجار به فرزند يکي از اين زنان پرداخته که خود داراي شخصيتي جذاب و متفاوت است. فاطمه خانم عصمت‌الدوله دختر ناصرالدين شاه گرچه در حرم پدر نماند اما ارتباط وي با اين حرم پايدار بود و از فرزندان محبوب پدر محسوب مي‌شد که زندگي نسبتا متفاوتي با ديگر خواهران خود داشت. گرچه اين تفاوت را بايد در زندگي مشترک با...

				بناهاي تاريخي » چهل دختران سمنان چهل دختر نامي است که در بسياري از بناهاي ايراني مانند آرامگاه، برج و قلعه به کار برده شده است. وجه تسميه آنها به صورت عام، ناپديد شدن چهل دختر از چشم کافران در اين مکانهاست. برج چهل دختران سمنان نيز از اين باور خارج نيست. در خيابان حکيم الهي بين محله کوشمغان (کوشک مغان) و زاوغان (زاويه مغان) سمنان برج نيمه مخروبه‌اي وجود دارد که چهل دختران يا چهل دختر ناميده مي‌شود...

				زنان در سفرنامه‌ها » ديدار با عصمت‌الدوله کارلا سرنا سياح ايتاليايي در دوره ناصرالدين شاه به سياحت در قفقاز پرداخت، در ميان راه به کسالت دچار و به توصيه پزشکان راهي سواحل ايران شد. جذابيت ايران او را محدود به سواحل درياي خزر نکرده و سفر او به داخل ايران گسترش يافت. حاصل اين سفر،‌ کتابي است تحت عنوان مردم و ديدني‌هاي ايران که با دقتي زنانه به جزييات مشاهدات خود در دوره اقامت چند ماهه در ايران پرداخته است. آنچه که از وي در اين...

				معرفي اسناد در اين شماره چهار سند مربوط به خانم فاطمه خانم عصمت‌الدوله معرفي مي‌شود. سه سند مربوط به دکانهاي ارسي‌دوزي است که به وي تعلق داشته است. عصمت‌الدوله صاحب يک صد و دو باب مغازه ارسي‌دوزي در بازار بوده است. سند بعدي مربوط به تقسيم ملک مهرآباد است که مهريه وي بوده و بعد از مرگش بين همسر و فرزندان تقسيم شده است....

				زنان در جامعه » قتل ضعيفه به دست سلاخ مست در اين شماره «زنان در جامعه» به حضوري عجيب از زنان در روزگار سلطنت ناصرالدين شاه پرداخته مي‌شود. حضوري که اين بار براي اعتراض به گراني نان و غذا نيست بلکه شايد اعتراضي خاموش به ظلمي است که شاکي نداشته. گزارشي که در روزنامه اختر منتشر شده درباره قتل زني به دست همسري سلاخ است. آنچه که اين واقعه را از ديگر همسرکشي‌ها متفاوت کرده حضور کم نظير سيصد زن در مراسم تشييع زني...

				مشاهير زنان » ستـّاره فرمانفرمائيان ستـّاره فرمانفرمائيان فرزند پانزدهم عبدالحسين ميرزا فرمانفرما از همسر سومش معصومه خانم بود. او در شيراز متولد و در تهران بزرگ شد. از تاريخ دقيق تولد او اطلاعي دردست نيست ولي از لابه‌لاي خاطراتش مي‌توان چنين استنباط کرد که در زمستان 1299ش متولد شده است، زيرا پس از کودتاي سوم اسفند سيد ضياءالدين طباطبايي رئيس‌الوزراي وقت حکم دستگيري فرمانفرما و بسياري از بزرگان و صاحب‌منصبان...

				مکتوبات زنان در اين شماره اعلاني از مدرسه مزينيه در روزنامه شکوفه منتشر مي‌شود که به تعبير امروز کارآفريني براي زنان است: اعلان 2حضور مبارک سرکاران خانمهاي محترمه عرضه مي‌دارم که در دارالعلم و صنايع مزينيه واقع در خيابان ماشين نمره 41 به علاوه درس و تحصيلات کامله و هنرهاي يدي از قبيل خياطي جوراب‌بافي و غيره منعقد است حاليه قريب دو ماه است که براي تکميل...

				زن در تصوير در اين شماره چند عکس از عصمت‌الدوله و فرزندانش به نمايش گذاشته مي‌شود. آنچه که اين تصاوير را خاص مي‌کند عکاسي دوست‌محمدخان معيرالممالک است و ژستهاي دختران و همسر دوست‌محمدخان که به راحتي و آسودگي در مقابل دوربين پدر و همسر قرار گرفته و آنچه که وي از آنها مي‌خواهد اجرا مي‌کنند. شيوه آرايش زنان اين دوره در اين عکسها که روي خود را باز گذاشته و چشم در چشم دوربين محرم دارند به...