مکتوبات زنان

همت مردانه

فاطمه معزي

سالهاي اوليه سلطنت مظفرالدين­شاه قاجار مدرسه­سازي به شکل نوين آغاز و براي نظارت بر اين مدارس انجمني به نام انجمن معارف در سال 1315 قمري در تهران تاسيس شد. در اين شماره مکتوبي از نساء خانم ابراهيم بيگوف در پاسخ به تقاضاي ميرزا رضا خان ارفع­الدوله معرفي مي­شود. ميرزا رضا­خان ارفع‌­الدوله سفير ايران در روسيه از نساء خانم، همسر ميرزا محمدعلي­ خان سرتيپ ­کاشاني و ساکن قفقاز خواسته تا براي تاسيس مدارس اعانه پرداخت کند. نساء خانم در نامه­اي به ارفع­الدوله به اين تقاضا پاسخ مثبت داده اما خود نظارت بر اين اعانه را برعهده گرفته که نشان زيرکي اوست. حبل‌­المتين اين نامه را در نمره هشتم سال هفتم خود به تاريخ 21 شعبان 1317 با اين توضيح منتشر کرده است جوابي که آن مردانه زن بلند همت با حميت به معظم­اليه نوشته است به جهت سرمشق مردان و پس از پايان ‌نامه آرزو مي­کند: «... از خداوند خواهانيم که امثال اين زنان را در ملت ايران زياد نموده و مردان ما را نيز به صفات اينگونه مستورات را ببخشد».

             همت مردانه

              به عرض عالي مي­رساند که تعليقه مهر طليعه بندگان اجل شرف وصول ارزاني داشت و از مطالب مندرجه‌اش استحضار حاصل آمد. در خصوص اعانه انجمن معارف اقدامات و سعي بليغ سرکار عالي در پيشرفت اين امر خير همتي است که در خور هزاران تعريف و تمجيد است زيرا که از براي ابناي وطن علي النقد هيچ کاري بالاتر از تحصيل علم نيست علم به منزله روح است و ساير کارها به منزله جسم از  جسم بي­روح معلوم است چه آيد و چه زايد دستگاه انجمن معارف نيز مانند چشمه حيات است که به مردگان باديه جهالت روح انساني داده به سرمنزل دانايي مي­کشاند انشاءالله خداوند شوق دائمي عطا فرمايد که مذاق متعلمين از چاشني علم شيرين شده ازين حاليه ارتقاء بنمايند از آنجايي که براي ابناي وطن خدمتي از اين بالاتر نيست بنده هم قصد کرده­ام که مبلغ ده هزار منات به نام انجمن معارف به بانگ بگذارم که هر ساله تنزيل او را به هر يک از مدارس حواله کنم برسانند لهذا آرزو دارم که انشاءالله در فصل بهار آينده به عزم عقبه‌بوسي حضرت امام رضا عليه السلام به خراسان بروم و (يک کلمه ناخوانا) از راه طهران خواهد بود در آنجا خودم ملاحظه مدارس خواهم کرد به هر يک هر چه لازم دانستم حواله خواهم داد و سرمايه را به هر وسيله باشد بالا خواهم برد تا انشاءالله تعالي مبلغ (يک کلمه ناخوانا) گردد زياده موجب تصديع است باقي ايام شوکت و رفعت مستدام باد. ششم رجب 1317».

              امضا: نساخانم ابراهيم بيگوف.