گزارش
گزارشی از همایش ملی خوی و حیران خانم دنبلی
آسیه آل احمد
مؤسسه مطالعات تاریخ معاصرایران با همکاری مجمع خوئیهای مقیم استان تهران، همایش ملی را دررابطه با بازشناسی تاریخ شهر خوی برگزار کرد. این همایش طی دو روز 27/2/88 در تهران سالن موسسه مطالعات تاریخ معاصر و در روز 30/2/88 در شهرستان خوی در تالار اداره ارشاد برگزار شد.
مقالات ارائه شده در این همایش مربوط به اوضاع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و نظامی خوی در تاریخ معاصر بود. در مقاله « حیران خانم دنبلی» مسعود عرفانیان، پژوهشگر ارشد تاریخ آذربایجان، به کنکاشی دقیق در شخصیت، زمانه و اشعار حیران خانم شاعره دوره قاجار پرداختند. با توجه به اینکه نوشته و سندی از زندگینامه وی در دست نیست این کار بسیار دقیق از سوی محقق صورت گرفته و سعی شده تا حدود تاریخ تولد، محل تولد و زمان مهاجرت به ایران روشن شود .
حیران خانم دنبلی از شعرای دوره قاجاریه با تخلص شعری حیران است. اشعار او سطح تحصیلاتش را نشان میدهد که او را از زنان زمان خود متمايز میکند. حیران خانم قصیده، غزل، مثنوی، رباعی و... سروده، ولی مهارتش در غزل است. او در غزلیاتش از مهر و محبت و عشق و پاکی سخن رانده و اشعارش بعد معنوی دارد. بسیاری از سرودههایش در وصف فراق نامزدش به هنگام جدایی از سرزمین مادریاش است و این اندوه را تا آخر عمر به همراه دارد. شکوائیه نسبت به ناملایمات روزگار خود از دیگر موضوعات سرودههای او است. حیران حدود 4500 بیت شعر به زبان فارسی و آذربایجانی سروده و گزیدهای از اشعار او در باکو منتشر شده است.