زهرا عباسي
عيدي است کلان و کهن که همه ساله در روز اول فروردين ماه شمسي هنگامي که آفتاب به نقطۀ اعتدال ربيعي رسيده و از برج حوت به حمل منتقل ميشود و سال، نو ميگردد و با تشريفات بسيار برگزار ميگردد.
عيد نوروز که از سنن ديرين ايرانيان است هنوز نزد ايرانيان و پارسيان هند از جايگاه ويژهاي برخوردار است و مراسم ديد و بازديد تا روز سيزدهم فروردين ادامه دارد.
در اين روزها مردم جامههاي نو پوشيده و به شادباش و تهنيت نزد بزرگان و دوستان و خويشاوندان ميروند و شربت و شيريني صرف ميکنند و در ساعت تحويل آفتاب سفرۀ خاصي که در آن حتماً هفت چيز را که با حرف «سين» شروع ميشوند ميچينند و عمارات و ابنيه خود را به گلها و رياحين و شموع و مشاعل تزيين مينمايند و مهتران به کهتران هدايا و عيدانه ميدهند.
اين جشن را سلاطين مسلمانان ايران نيز همانند خسروان قديم محترم و مرعي ميداشتهاند و در آن روز مراسم سلام عام در پيشگاه شاهانه به چنان جلال و شکوه برگزار ميگرديد که گويي طبيعت نيز به اقتضاي اعتدال فصل با مردم ايران در شادي و سرور شريک است زيرا از آن روز بهار با کمال طراوت و لطافت آغاز ميگردد. شاعران در اين روز جامهها و قصايد غرا ميسرايند و مجموعه آن در ادبيات ايران، فصلي بزرگ را تشکيل داده است. روز سيزدهم مردم از کوي و برزن بيرون آمده به صحرا ميروند و مراسم نوروزي به پايان ميرسد.
منبع: ايرانشهر، کميسيون ملي يونسکو در ايران، 1342- 1343.