مستوره کردستاني

 (اولين تاريخ‌نگار زن در ايران و خاورميانه و نزديک)

 

ماه شوکت خانم، در سال 1220ق در سنندج به دنيا آمد. وي دختر ابوالحسن بيگ پسر محمدآقا ناظر کردستاني و برادرزاده ميرزا عبدالله رونق، صاحب تذکره حديقه امان‌اللهي بود. خانواده‌اش معروف به قادري و جدش ناظر صندوقخانه واليان اردلان بود.

 

مستوره کردستاني در جواني به عقد ازدواج خسروخان والي اردلان درآمد. وي به علت استعداد و ذوق سرشاري که براي فراگيري علوم داشت، در عصري که بيشتر زنان از حداقل سواد نيز بي بهره بودند، به فراگيري مقدمات علوم ادبي و ديني پرداخت و هر زمان دامنه آن را نيز افزايش مي‌داد. او خطاط زبردستي نيز بود و انواع خطوط را مي‌نوشت. مستوره صاحب اشعاري لطيف و دلنشين به فارسي است که مقداري اندک از آن به جا مانده.

 

وي علاوه بر سرايش شعر، کتابي نيز در عقايد و تعليمات اسلامي نگاشته ولي آنچه بيشتر سبب شهرت او شده تأليف اثر تاريخي او موسوم به تاريخ اردلان است. اين کتاب در زمينه تحقيقات کردشناسي داراي اهميت زيادي است و همچنين در حوزه ايرانشناسي نيز جايگاه ويژه‌اي را به خود اختصاص داده است. مستوره کردستاني تا آخرين روزهاي زندگيش سرگرم نوشتن اين اثر بود. وي در سال 1264ق وفات يافت.

 

  دیگر مطالب خواندنی این شماره