موسسه
مطالعات تاريخ معاصر ايران (نشريه الکترونيکي زنان) WWW.IICHS.ORG
مکتوبات زنان
مديره مدرسه دخترانه بنات انزلي، در نامه‌اي به روزنامه شکوفه، گزارشي از اولين سال تحصيلي اين مدرسه و برگزاري امتحانات چهارده نفر شاگردان داده است. اين مدرسه، با همت شخص مديره و با کمک نديم باشي طهراني، در 1331 ق، در انزلي تاسيس شد. مديره‌اش طي نامه‌اي به مريم خانم مزين‌السلطنه، مديره شکوفه، از اقدامات به عمل آمده براي تاسيس اين مدرسه، تعداد شاگردان، برنامه آموزشي و برگزاري امتحانات آن روزها خبر داده است. نکته مهمي که مدير روزنامه شکوفه به آن اشاره کرده، اين است که آن مدرسه بعد از گذشت يک سال و شش ماه از تاسيس، فقط چهارده نفر دانش‌آموز داشته است. لوي رابينو، کنسوليار انگليس در رشت، طي آماري که در 1290ش/ 1329 ق از مدارس انزلي ارايه داده، تعداد شاگردان تنها مدرسه دختران را 15 نفر قيد کرده است. در 1299ش نيز تنها از دبستان نسوان، به مديريت مهرتاج رخشان، نام برده است. 1 از اين روي، نشاني از مدير مدرسه بنات در اين مجال پيدا نشد و تنها به ذکر نامه وي در روزنامه شکوفه، س 2، ش 22. 5 ربيع الاول 1332. ص 3 ، بسنده شد.
سه شنبه هشتم صفر 1332 ق/12 بهمن 1292 ش
خدمت سرکار عليه عاليه مزين‌السلطنه، مديره مدرسه مبارکه مزينيه و اداره جريده روزنامه شکوفه، پس از تقديم مراسم مودت، معروض مي دارد: چنديست کمينه، فقط به ملاحظه نوع پرستي و علم‌دوستي و ترويج معارف، کمر همت بسته در انزلي دارالتعليم مختصري جهت تربيت دوشيزگان و نونهالان دائر نموده و موافق پرگرام اداره معارف مرکزي، که از جناب نديم‌باشي طهراني به دست آورده، امور تحصيلات شاگردان خود را به همان ترتيب مرتب و مدون نموده، بلکه طابق النعل با النعل در تمام مراتب، از ابتدايي و فارسي و متدرجا رياضي و جغرافيا و فرانسه مقدماتي و تعليم مشق خط و غيره، مقصود عمده ام پيروي پروگرام بوده است {تا} دقيقه اي غفلت و آني فروگذار ننموده باشم. و چون پانزده ماه گذشته امتحان نشده، اين بود که در پانزدهم شهر ذي‌الحجه، به تصويب جناب نديم‌باشي، با حضور جماعتي از خواتين محترمات، مجلس امتحاني پس از چندين روز مذاکره منعقد نموده؛ به قدري متعلمين خوب از عهده دروس برآمدند که واقعا محيرالعقول شد. ترتيب دروسي که سوال شد، از قرار ذيل است: ابتدايي جلد اول، فارسي نصايح احمدي مع معرفت البدايع، دوره جغرافيا، رياضي، فرانسه مقدماتي. متعلمين کمينه 14 نفر تعداد مي‌شود.
متمني است: محض تشويق مخدرات ساير ولايات، در جريده فريده شکوفه اسمي و ذکري از امتحان مدرسه کمينه و بروز زحمات ديرينه اين جانبه بفرماييد زياده: راي آنچه تو انديشي، حکم آنچه تو فرمايي. مديره مدرسه بنات انزلي.
مدير روزنامه شکوفه در توضيح اين نامه نوشته است :
البته بايد کمال تشکر و امتنان را از نوع‌خواهي و معارف پروري خانم مديره مدرسه مبارک بنات انزلي نموده که از افق معارف نزول اجلال فرمودند و پيش قدم در ترويج معارف و ترقي نسوان انزلي گرديدند. اميدوارم خداوند زياده بر اين توفيق معارف‌پروري به اين خانم محترمه عنايت فرمايد و ساير خواتين محترمات ولايات ديگر تاسي به اين خانم بنمايند که تشکيل کارخانه آدم سازي بفرمايند و نظر مرحمت اولياي امور وزارت علوم و معارف را معطوف به ترويج و همراهي به اين خانمهاي زحمتکش بفرمايند. از قرار نوشته خودشان، {با} زحمت زياد توانسته‌اند يک مدرسه تاسيس نمايند؛ پس از هجده ماه عده متعلمين به چهارد نفر رسيده است. خيلي بايد افسوس خورد از غفلت خانمهاي انزلي که چه اندازه در خواب غفلت و جهل هستند که ابدا احساس زندگي ندارند. خدواند همه را از خواب غفلت بيدار کند و اين کابوس را رفع فرمايند.
_________________________________________
