بيبيسي؛ بازوي انگليسيها عليه ايران
نشست خبري همايش بينالمللي «کالبدشکافي سياست انگليسيها در ايران» با حضور موسي حقاني، رئيس مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران و رسانههاي مختلف، امروز پنجم آبانماه در خبرگزاري تسنيم برگزار شد.
به گزارش روابط عمومي و اطلاع رساني موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران، نشست خبري همايش بينالمللي «کالبدشکافي سياست انگليسيها در ايران» با حضور موسي حقاني، رئيس مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران و رسانههاي مختلف، در سالن نشستهاي تسنيم برگزار شد.
موسي حقاني، رئيس مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران در اين نشست با اشاره به اهداف برگزاري اين همايش گفت: ۲۰۰ سال است که با دخالتهاي انگلستان در امور ايران مواجهيم و تاريخ ايران را نميتوان بدون بررسي سياستهاي انگلستان مورد شناخت و بررسي کافي قرار داد. حضور انگلستان در ايران عميق است و اسناد و مدارک بسياري از دال بر اين امر موجود است. البته تاکنون کتابها و مقالات بسياري منتشر شده است اما نياز داريم که شناخت جديتري نسبت به سياستهاي انگليسيها در ايران داشته باشيم.
جو ضدانگليسي در ايران؛ از ۱۳۰۰ تاکنون
حقاني ادامه داد: انگليسيها از حدود سال ۱۸۰۰ ميلادي حساب ويژهاي براي ايران باز کردند و مبناي سياست آنها ابتدا تضعيف و بعد نابودي ايران بود. از سال ۱۳۰۰ شمسي به بعد دستشان رو شده بود و ملت ايران نسبت به سياستهاي انگليسيها حساس بودند و جو ايران به شدت ضد انگليسي شده بود. ما اکنون ۱۰۰ سال بعد اين حساسيت را نسبت به سياستهاي انگليسيها مورد بررسي قرار ميدهيم و اعتراضات ايرانيان به انگلستان را در اشکال مختلف آن از تظاهرات سالهاي ۱۳۰۰،۱۳۰۱، ۱۳۰۲ و... گرفته تا نهضت نفت، انقلاب اسلامي، فتنه سال ۸۸ و تا همين امروز را در اين همايش تبيين و تحليل ميکنيم.
وي با اشاره به جزئيات مقالات ارسال شده به اين همايش گفت: استقبال خوبي صورت گرفته و ۳۲۰چکيده مقاله و ۱۷۵ مقاله کامل به دست ما رسيده که از آن ميان ۳۰ مقاله را برگزيدهايم و در حاشيه اين همايش ميزگردها و برنامههاي جانبي خواهيم داشت.
رونمايي از اسنادي درباره دخالت انگليسيها در ايران
رئيس موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران در پاسخ به پرسش تسنيم مبني بر سنخ اسنادي که در اين همايش رونمايي خواهد شد، گفت: بخشي از اين اسناد، به اوايل ۴۰ و ۵۰ که سالهاي سرنوشتساز براي ايران و شامل سالهاي پاياني رژيم پهلوي و بارقههاي آغازين انقلاب اسلامي است مربوط ميشود. بخشي از اسناد هم در حاشيه همايش در قالب نمايشگاهي ارائه خواهد شد.
نه توطئهانگاري را قبول داريم و نه توطئهانکاري را
وي در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به دو مفهوم «توطئهانگاري» و «توطئهانکاري» درباره سياست انگليسيها در ايران گفت: يکي از مقالات اين همايش به همين موضوع پرداخته است. ما هيچکدام از اين دو رويکرد را قبول نداريم و معتقديم با اين چارچوب غلط نميتوان تاريخ ايران را تحليل کرد. البته برخي از توطئهانگاران انقلاب ايران را محصول سياست انگليسيها ميدانند و انقلاب و ايستادگي مردم در مقابل استکبار را ناديده ميانگارند.
حقاني تصريح کرد: برخي سادهانگارانه نقش و دخالت غرب و از جمله انگلستان در امور ايران را انکار ميکنند در حالي که در اسناد متعددي بر دخالت آشکار انگليسيها و مقدرات ايرانيان از جمله دو کودتاي انگليسي ۱۲۹۹ و ۱۳۳۲ تصريح شده است. انگليسيها حتي با دستنشاندگان خود در ايران برخورد مناسبي نداشتند و افرادي مانند خود شاه، علم و ديگران بر اين دخالت آشکار تصريح کردهاند و متاسفانه در بسياري از مواقع پذيرفتهاند که تحقير شوند.
از دخالت در حاکميت تا سکولاريته کردن
وي ادامه داد: انگليسيها غير از دخالت در حاکميت، فرهنگ ديني را هم هدف قرار ميگيرند و دنبال نوعي سکولاريزم در ايران هستند. آنان با استفاده از رسانههاي خود و بهويژه بيبيسي در پي تغيير سبک زندگي مردم ايران اهستند. در اين همايش مقالاتي از کشورهايي چون لبنان، عراق، افغانستان و ارمنستان نيز حضور دارند و در بخشي از مقالات اين همايش به نقش انگلستان در حذف زبان فارسي در شبه قاره و فارسيستيزي انگليسيها اشاره شده است. انگليسيها نميتوانند يک ايران قدرتمند را در منطقه تحمل کنند و بارها به صراحت ميگفتند که بايد براي صيانت از انگلستان در هندوستان ايران را بايد در وحوشت و بربريت نگه داشت و هنوز که هنوز است انگليسها چنين نگاهي به ما دارند.
رئيس موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران اضافه کرد: آنها براي تضعيف ايران اقدام به تجزيه ايران کردهاند و طي سياستهاي آنان بخشهاي بسياري از ايران جدا شد. براساس اين سياست در سال۱۹۰۷ ايران را به سه قسمت و در سال ۱۹۱۵ قسمت مياني و باقيمانده آن را نيز با روسيه به دو قسمت تقسيم کردند.
حقاني با اشاره به جزئيات برگزاري اين همايش و شخصيتهاي حاضر در آن گفت: افتتاحيه اين همايش با حضور حجتالاسلام والمسلمين محمديان، مسئول نهاد معظم رهبري در دانشگاهها خواهد بود و غلامعلي حداد عادل، رئيس فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي از جمله سخنرانهاي روز نخست اين همايش محسوب ميشود.
برخي فکر ميکنند در رابطه با انگلستان تنها با سفارت مواجهيم
وي اضافه کرد: نقش نهادهاي پنهان تاثيرگذار در سياستهاي انگلستان يکي از موضوعات بررسي شده در اين همايش خواهد بود. برخي از افراد سعي دارند دخالت انگليس در ايران را کمرنگ نشان دهند و ما نيز گاهي فکر ميکنيم که ما در رابطه با انگلستان فقط با سفارت آن مواجهيم و اين بينش را در سياست خارجي خود هم تسري ميدهيم؛ در حالي که انگلستان از طريق چند کانون در ايران اعمال سياست ميکرد که در کنار سفارت، حکومت هند بريتانيا، بانک شاهنشاهي، نماينده وزارت درياداري و... از جمله اين کانونها هستند.
رئيس موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران پيامدهاي امنيتي خط ديورانت بر اوضاع ايران، نقش انگليسيها در غارت نفتي ايران، نقش انگلستان در تحولات بلوچستان و تجزيه آن، پيامدهاي اقتصادي حضور انگليسيها در خلال جنگ جهاني دوم، نقش انگليسيها در تحولات تالش شمالي، نقش انگليسيها در حمله روسيه به ايران، مسئله اروند و نقش انگليس در حمله عراق به ايران، قيامهاي انجام شده عليه انگليسيها، سياستهاي استعماري در افغانستان و هرات، نفوذ در مطبوعات ايران، مقاومت نهاد مرجعيت در مقابل انگلستان و... را از جمله محورها و موضوعاتي دانست که در اين نمايش بررسي خواهد شد.
حقاني در پاسخ به سوالي درباره بررسي دخالت انگلستان در رويدادهاي جديد و اخير ايران مانند انتخابات ۸۸ و نقش رسانه انگليسي بيبيسي در اين حوادث ، گفت: البته يکي از محورهاي مهم اين همايش انتخابات سال ۸۸ و اتفاقاتي است که بعد از آن رخ داد و دخالت بارز انگليسيها در آن مشاهده شد. بررسي اين موضوع ميتواند به خود انگليسيها در بازشناسي رفتارشان کمک کند و خوب است که آنها بدانند که مردم ايران تحرکات آنها را رصد ميکنند و وجود بيش از ۹ دهه جو ضدانگليسي در ايران بيراه نيست.
وي با بيان اينکه بررسي موضوعات ميتواند مقدمهاي براي تجديد نظر انگليسيها در سياستهاي آنان در مقابل ايران باشد، گفت: دو مقاله پژوهشي خوب در حوزه نقش سفارت انگلستان و شبکه بيبيسي در انتخابات ايران در اين همايش ارائه خواهد شد. سياست انگلستان در ايران هنوز تغيير نکرده و آنان هر کاري را براي جلوگيري از پيشرفت ايران انجام ميدهند و اين سياست به آمريکا و ديگر نقاط اروپا هم صراحت کرده است.
رئيس موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران درباره ويژگيهاي خاص استعمار انگلستان در ايران خاطرنشان کرد: سياست انگليسيها در ايران همراه مبتني بر نفوذ، کسب اطلاع و تاثيرگذاري بوده است و آنان ظرفيتهاي موجود ايران را به خوبي شناخته و به نفع منافع خود استفاده ميکردند. البته ما رجال برجستهاي مانند شهيد مدرس و امام خميني(ره) داشتهايم که در مقابل زيرکي انگليسيها زيرکانه ايستادند و امروز رمز ماندگاري و ايستادگي ما همين افراد هستند.
کارهاي بزرگ منطقه، نقشهاش از انگليسيهاست و اجرايش از کسي ديگر
وي ادامه داد: روش ديگر آنان اين است که آشکارا عمل نميکنند و به قول مرحوم شيخ حسين لنکراني که ۸۰ سال سابقه مبارزه با انگليسيها را داشت «معمولا کارهاي بزرگي که در منطقه اتفاق ميافتد نقشهاش از انگليسيهاست و اجرايش از کسي ديگر»؛ يعني نقشه انگليسي است که توسط روسها و آمريکاييها اجرا ميشود. همچنان که تشکيلات فراماسونري به طور کامل انگليسي است اما توسط فرانسويها در مناطق مختلف جهان پيگيري ميشود.
همايش بينالمللي «کالبدشکافي سياست انگليسيها در روزهاي ۷ و ۸ آبانماه در تالار علامه اميني دانشگاه تهران با حضور جمعي از اساتيد داخلي و خارجي با هدف واکاوي اسناد تاريخي و بازخواني سياستهاي انگلستان در ايران و اثرگذاري اين سياستها در شکلگيري فرق و انحرافات مذهبي و سياسي در کشورمان از سوي مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران برگزار ميشود.