سپهبد فضل‌الله زاهدي

 

آسيه آل احمد

 

فضل‌الله زاهدي فرزند ميرزا ابوالحسن خان بصير ديوان در 1272ش در همدان متولد شد. او در جنگ جهاني اول در تيپ قزاق همدان خدمت مي‌كرد و از نيروهاي اعزامي براي سركوب جنگل در گيلان بود. او يكي از ياران رضاخان ميرپنج در امر كودتاي 1299 بود و پس از كودتا به درجه سرتيپي رسيد. زاهدي همچنين در سركوبي سميتقو و شيخ خزعل حضور داشت و به پاس اين خدمات به دريافت نشان درجه 4 ذوالفقار نائل آمد. او به حكومت خوزستان منصوب شد و در دوران سلطنت رضاشاه مصدر مشاغل نظامي چون رياست امنيه (ژاندارمري)، رياست شهرباني و رياست باشگاه افسران بود.

 

زاهدي در 1308 به هنگام رياست امنيه براي سركوبي شورش عشاير فارس به شيراز رفت ولي پس از مدتي مورد سوء ظن شاه قرار گرفت و به همراه نصرت‌الدوله و صارم‌الدوله والي فارس به تهران احضار و تنزل درجه يافت او مدتي محبوس بود تا اينكه بخشوده و آزاد شد.

 

پس از خروج رضاشاه از ايران، فضل‌الله زاهدي به اتهام همكاري با آلمانها توسط متفقين بازداشت و به فلسطين تبعيد شد و پس از جنگ جهاني دوم به ايران بازگشت و مدتي رياست شهرباني كشور را به عهده داشت. در 1328 به عنوان سناتور انتصابي از همدان به مجلس سنا راه يافت و در 1330 در دولت حسين علاء به وزارت كشور منصوب شد و ارديبهشت 1330 در دولت دكتر مصدق نيز همين سمت را عهده‌دار بود. پس از وقايع تير 1330 بين زاهدي و دكتر مصدق اختلاف پديد آمد از وزارت استعفا داد و از مخالفين مصدق شد مجدداً به سنا بازگشت و پس از انحلال مجلس توسط مصدق در اسفند 1331 بازداشت شد و پس از دو ماه آزاد گرديد اما همكاري خود را با مخالفان دكتر مصدق ادامه داد و بالاخره در 28 مرداد 1332 با همكاري كودتاگران به عنوان نخست‌وزير منصوب شاه دولت دكتر مصدق را ساقط كرد. زاهدي تا فروردين 1334 در مسند كار بود.

 

 

 

فضل‌الله زاهدي كه روزي نخست‌وزير محبوب حكومت پهلوي بود بنابه تقاضاي شاه پس از دو سال از نخست‌وزيري استعفا كرد و به حالت تبعيد از ايران خارج شد و به عنوان سفير ايران در دفتر اروپايي سازمان ملل كه مقر در آن ژنو بود به سوئيس رفت. و در سن 71 سالگي در شهريور 1342 درگذشت.