زنان شماره ۲۷

 

مقدمه

نشریه الکترونیکی زنان بر آن است که با معرفی زنان در عرصه تاریخ ایران و همچنین معرفی کتب، بناها و  اسناد مربوط به زنان، به نقش نه چندان آشکار ایشان در زمینه‌های مختلف تاریخی بپردازد و با تبیین جایگاه زنان زمینه را برای گسترش پژوهشهای عمیق‌تر فراهم سازد.

 

منتظر پیشنهادات و انتقادات محققان و خوانندگان این نشریه هستیم.

 

با تشکر

آسیه آل احمد ـ فاطمه معزّی

 

 

 

			کتاب زنان » سفر دانه به گل در این شماره کتاب سفر دانه به گل، سیر تحول جایگاه زن در نثر دورۀ قاجار 1210-1340 ق به قلم دکتر مریم عاملي رضایي معرفي مي‌شود. همانطور که از عنوان کتاب مشخص است نویسنده به بررسی جایگاه و حضور زن در کتب ادبي در دوره قاجاره و ریشه‌هاي حضور زن در نثر معاصر مي‌پردازد. سپس به خواسته‌ها و مطالبات زنان یا وضعیت آنان در نثر مردان پرداخته و مسیر این تحول را بررسي مي‌کند...
			حرم » شمس‌الدوله اين شماره حرم به شمس‌الدوله يکي از زنان حرم ناصرالدين شاه اختصاص دارد که خود از نوادگان فتحعلي شاه بود. گرچه هرگز صاحب فرزندي نشد اما از زنان صاحب اقتدار و جالب حرمر ناصري بود. شمس‌الدوله که از نام کوچک او اطلاعي در دست نداريم دومين فرزند سلطان ‌احمد ميرزا عضدالدوله، فرزند چهل و هشتم فتحعلي شاه قاجار و گلين خانم دختر اميرخان قاجار دولو  سردار بود...
			بناهاي تاريخي » بقعه بي بي شهربانو در شمال شرقي شهر‌ري، قسمت شمالي امين‌آباد در ميان کوه، بقعه‌اي قديمي قرار گرفته که به بي بي شهربانو شهرت دارد. مردم آن را مدفن شهربانو دختر يزدگرد ساساني و همسر امام حسين (ع) مي‌دانند. درباره فوت شهربانو سه روايت وجود دارد، اول آنکه پس از تولد حضرت سجاد (ع) از دنيا رفته است. خصوصاً شيخ صدوق (متوفي 381ق) که در زمان آل‌بويه زندگي مي‌کرده اشاره‌اي به...
			زنان در سفرنامه‌ها » حضور زنان در مراسم عزاداري ماه محرم در اين شماره بخشهايي از کتاب زنان ايراني و راه و رسم زندگي آنان که سفرنامه زني انگليسي نقل مي‌شود به نام کلارا کوليور رايس،‌ ترجمه دکتر اسدالله آزاد که مربوط به دوره قاجار است. در مقدمه کتاب تنها معرفي‌اي که از نويسنده مي‌شود به اين شرح است: «زني انگليسي و همسر يکي از ماموران عضو هياتهاي مذهبي و تبليغي مسيحي ساکن جلفاي اصفهان» اين سفر مربوط به اواخر دوره قاجار است...
			اسناد » اسناد شمس‌الدوله اسناد اين شماره مربوط به خانم شمس‌الدوله دختر سلطان احمد ميرزا عضدالدوله و همسر ناصرالدين شاه است. سند اول و سند دوم نامه وي به عليرضاخان عضدالملک است که از سال 1285 تا 1305 ق مهردار ناصرالدين شاه بود و در اين نامه شمس‌الدوله از او تقاضا دارد فرمانهاي مورد نظر او را ممهور به مهر شاه نمايد. در سند سوم شمس‌الدوله نامه‌اي خطاب به سيد ضياءالدين طباطبايي، نخست‌وزير...
			زنان در جامعه » زنان کارگر در ابتداي دوره مشرطيت در اين شماره موضوع مورد نظر براي زنان در جامعه موضوع زنان کارگر و  استخدام آنان در کارخانه‌هاي پيله کرم ابريشم يا نوغان در بارفروش قديم و بابل امروزي است. در اين گزارش شرحي از اقدامات حکام بارفروش در خصوص حضور زنان در کارخانه نوغان روايت شده و در نهايت يکي از عمّال حکومت به نام ناصرديوان متهم است که براي حضور زنان در اين کارخانه‌ها از دو کارخانه‌دار نوغان رشوه دريافت کرده است...
			مشاهير زنان » شهربانو ­در اين شماره مشاهير زنان به مناسبت ماه محرم اختصاص به شهربانو، همسر امام حسين (ع) و مادر حضرت زين‌العابدين (ع) دارد. گرچه ابهامات بسيار در خصوص زندگي و مرگ او وجود دارد اما با تکيه بر منابع موجود سعي شده تا حد امکان شرحي از زندگي وي ارائه شود. شهربانو دختر يزدگرد سوم آخرين پادشاه ساساني (حکومت 632 تا 651م) همسر امام حسين (ع) و مادر حضرت زين‌العابدين (ع) بود...
			» آمنه بیگم مجلسی دوران صفوي در تاريخ ايران نقطه عطفي به شمار مي‌رود که سبب شده است تاريخ ايران بعد از اسلام را به دو دوره پيش از صفويه و بعد از آن تقسيم کنند. در اين دوره به سبب رسميت تشيع، نياز به فقه و فقهاي شيعه احساس شد. عالمان مرد فقيه شيعي بسياري در اين دوره معرفي شدند. آنچه در اینجا مورد بحث قرار می‌گیرد صحبت درباره زنی فقیه می‌باشد. عملکرد آمنه بیگم نشان می‌دهد که اگر به زنان...
			گزارش نمايشگاه » نمايشگاه زنان ايران در دوره قاجار به روايت کارت پستالهاي تاريخي نمايشگاهي تحت عنوان «نمايشگاه زنان ايران در دوره قاجار به روايت کارت پستالهاي تاريخي» در تاريخ 6 تا 26 مهر ماه 1390 در محل موزه عکسخانه شهر به نمايش درآمد. اين نمايشگاه ششمين کار مهرداد اسکويي و کارگروه پژوهشي کارت پستالهاي تاريخي بود و قرار است که مجموعه اين کارت پستالها در مجموعه‌اي...
			زن در تصوير » عزاداري زنان در ماه محرم در دوره قاجار در اين شماره به مناسبت ماه محرم، ‌عکسهايي از زنان در مراسم عزاداري سيدالشهدا در اين ماه و در دوره قاجار انتخاب شده است. نکته‌اي که در اين تصاوير شايان توجه است حضور پرشمار زنان در کنار مردان عزادار حسيني است، حضوري که در مراسم اجتماعي ديگر در دوره قاجار از آن خبري نيست...