موسسه
مطالعات تاريخ معاصر ايران (انتشارات) WWW.IICHS.ORG
به کوشش: حسين احمدي
نوبت چاپ: چاپ اول 1390
شمارگان: 1000 جلد
تعداد صفحات: 256
بها: 5500 تومان
برگرفته از متن کتاب
"... کم‌نظيرترين کتاب ميرزا رضا مهندس‌باشي گزارشي درباره «سرحدات تالش و مغان» است. وي در سال 1277ق به دستور ناصرالدين شاه در زمان وزارت خارجه ميرزا سعيدخان مؤتمن‌الملک مأموريت پيدا کرد که مخفيانه و بدون غائله و سروصدا و تأکيد بر سريع‌تر انجام دادن قضيه به بررسي سرحدات منطقه تالش و مغان ــ که گفته مي‌شد، روسها برخلاف عهدنامه ترکمانچاي به جبال، انهار و رودخانه‌هاي منطقه تجاوز کرده‌اند ــ بپردازد و با يادداشت برداشتن اثري مکتوب بماند تا هرگاه سهو نسياني پيش آيد از خواندن گزارش، کيفيت حالات بر شاه و اولياي دولت معلوم و آشکار شود.
اين کتاب چهار مجموعه را در بر مي‌گيرد: 1. سرحدات تالش و مغان نوشته ميرزا رضاي مهندس‌باشي تبريزي که در سال 1277ق به دستور ناصرالدين شاه مأموريت پيدا کرد که مخفيانه به بررسي سرحدات تالش و مغان ــ که گفته مي‌شد روسها برخلاف عهدنامه ترکمانچاي به خاک تجاوز کرده‌اند ــ بپردازد.
2. تذکره سعيده که توسط سعيد کاظم بيگ در سالهاي 7-1286ق نوشته شده که درباره تاريخ، جغرافيا، جامعه‌شناسي و... تالش شمالي و جنوبي مي‌باشد.
3. گزارشي است که از سوي يکي از حکام سرحدات تالش درباره تنشهاي مرزي ايران و روسيه در منطقه در سال 1250ق نوشته است.
4. گزارش ميرزا احمدخان تالش ناظم سرحدات تالش درباره تصرف چند منطقه از خاک ايران توسط روسها مي‌باشد که در سال 1277ق براي ناصرالدين شاه قاجار نوشته است..."
