 |
| ماهنامه شماره 106 - صفحه 3 |
» مسجد جامع قزوين
آسيه آل احمد يکي از قديمي‌ترين و زيباترين مساجد ايران مسجد جامع کبير قزوين است. اين مسجد در محله دباغان خيابان شهدا (سپه) واقع شده است. تاريخچه اين بنا مربوط به سال 192ه ق هنگام عزيمت هارون‌الرشيد به خراسان است. او دستور ساخت مسجدي را داد، روايت است که اين مسجد در محل آتشکده دوره ساساني بنا شده است. در سدۀ چهارم صاحب ابن عباد وزير فخرالدوله ديلمي مدرسه‌اي درکنار آن بناکرد و فخرالدوله دستور داد ديواري براي مسجد بکشند، که ناتمام باقي ماند. در سال 393ه ق به علت خرابي مسجد تعميراتي در آن صورت گرفت و تجديد بنا شد.در فاصله سالهاي 500تا 509 ه ق به اين مسجد توسط اميرزاهد،ساختمان مقصوره بزرگ، گنبد، صحن، مدرسه، خانقاه و چاه خانه مسجد اضافه شد. با روي کار آمدن صفويان بخشهاي وسيعي به اين مسجد اضافه شد که مي‌توان به ايوانها، مناره‌ها و اکثر رواقها اشاره کرد. در دوره قاجار نيز مرمتهايي دراين بنا صورت گرفت و در حال حاضر نيز (1388ه ق) بخشهايي از مسجد در دست مرمت است . اين مسجد داراي دو در است که در حال حاضر در ورودي اصلي در شرقي است که از خيابان شهدا وارد مي‌شويم با سردري بسيار مجلل و باشکوه تاريخ ساخت سردر در کتيبه 1074ه ق ذکر شده که به نظر مربوط به زمان شاه عباس دوم است و در زمان رکن‌الدوله پسر فتحعلي شاه نيز اين سردر مرمت شده است.
سپس وارد هشتي مي‌شويم اين قسمت که در سال 1353ه ق بازسازي شده با آجرکاريهاي بسيار زيبا تزئين شده است. پس از عبور از راهرويي به صحن اصلي وارد مي‌شويم که مستطيل شکل است که مساحت آن چهار هزارمتر است که از بزرگترين صحنهاي مساجد ايران به شمار مي‌آيد. داراي چهار ايوان و رواقهاي متعدد است. حوضي بزرگ در مرکز قرار دارد. ايوان جنوبي در زمان شاه عباس دوم ساخته شده که از جهت معماري و کاشيکاري بي نظير است، که متاسفانه ورود به محوطه آن ممنوع و حتي شبستان دوره سلجوقي آن بسته بود. ايوانهاي شرقي و غربي کاشيهايش ريخته و از بين رفته است و ايوان شمالي که با دو مناره بسيار باشکوه جلوه مي‌کند مربوط به دوره شاه تهماسب صفوي مي‌باشد که در دوره قاجار مرمت شده است ارتفاع هر مناره 25متر با کاشيکاريهاي بي نظير است.
بر فراز اين مسجد گنبدي بسيار زيبا يادگار سلجوقيان قرار دارد که از نوع گنبدهاي دو پوش است. نوع معماري اين گنبد به صورتي است که کمتر دچار خرابي و شکست و شکاف شده است. 1
همانطور که ذکر شد قسمتهايي از اين مسجد متاسفانه يا خوشبختانه بسته است و اجازه بازديد ندارد. شخصاً اعتقاددارم اين مسجد با اين تاريخچه و قدمت توجه و رسيدگي بيشتري مي‌خواهد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
دايرة‌المعارف بناهاي تاريخي ايران در دوره اسلامي. پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامي مساجد تاريخي، حوزه هنري، تهران، 1378.
|
ارسال به دوستان
نسخه قابل چاپ
