» دخالت انگليس در انتصاب تقيزاده به سفارت لندن
نيلوفر کسري
تقيزاده که از عوامل مهم به قدرت رسيدن رضاخان به سلطنت بود، پس از انتصاب به وزيرمختاري ايران در پاريس مورد خشم و غضب شاه قرار گرفت و به دستور او به تهران احضار و از کار بر کنار شد. وي سپس تا پايان حکومت رضاشاه به اروپا رفت و به عنوان استاد کرسي زبان فارسي در دانشگاه کمبريج به تدريس مشغول شد. پس از شهريور 1320 و اشغال ايران توسط متفقين حکيمالملک نخستوزير وقت از تقيزاده خواست تا به کشور بازگردد اما او تدريس در دانشگاه را بر پذيرفتن مشاغل سياسي ترجيج ميداد تا اينکه ناگهان در جرايد پايتخت خبري مبني بر انتصاب سيد حسن تقيزاده به سمت وزيرمختاري ايران در انگلستان منتشر شد و همه را شگفتزده کرد. علي سهيلي در خاطرات خود درباره اين انتصاب چنين ميگويد:
... من با تقيزاده تا قبل از شرکت در شوراي امنيت ملل متفق منعقده در لندن چندان آشنايي نداشتم و بطور کلي از طرز فکر ايشان بي اطلاع و اصولاَ طور ديگري نسبت به ايشان تصور ميکردم پس از ورود به لندن که از جانب کابينه حکيمي ماموريت داشتم رفته رفته به احوال تقيزاده آشنايي پيدا کردم و دانستم که واقعاَ ديپلمات و مرد نکتهسنجي است اما چطور بود که او بدون حضور در تهران به وزارت مختاري ايران در لندن منصوب شد. يک روز سرريدر بولارد وزيرمختار انگليس در دفتر کارم حاضر شد و گفت: «چه مانعي دارد که تقيزاده عهدهدار امور سفارت شما در لندن شود؟ من از اين سوال تعجب کردم و در جواب گفتم: اولاَ تقيزاده در کادر مامورين وزرات امور خارجه نيست و ثانياَ سالها است که از او بي اطلاع و دولت نميداند در کدام کشور اقامت دارد. پس از اينکه وزيرمختار انگليس اطلاعات مکفي از احوالات تقيزاده داد متذکر شد ديپلماسي انگلستان صلاح ايران ميداند که ايشان اين پست را به عهده گرفته و در راه روابط دو دولت بکوشند. وزيرمختار انگليس آنگاه دلايل زيادي آورد و من به او خاطر نشان کردم بايد جريان را به اطلاع نخستوزير رساند و نظر ايشان را جلب کرد.
عصر به ملاقات مرحوم فروغي رفتم و سر صحبت را باز کردم و موضوع را به او گفتم. اما بولارد او را هم در جريان گذاشته بود... چارهاي نبود. خيلي زود پاسخ رسيد و مراتب به سفارت اطلاع داده شد و اندکي بعد تقيزاده مشغول کار گرديد. 1
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. خواندنيها، تير 1332، سال 13، ش 82، ص 12.