 |
| ماهنامه شماره 102 - صفحه 5 |
» مسجد و مدرسه آقابزرگ کاشان آسيه آلاحمد شهر کاشان همچون ديگر شهرهاي کويري ايران داراي معماري بسيار غني است که آن را مي‌توان در ساختمان مدارس، مساجد، حمامها و خانه‌هاي قديمي اين شهر به وضوح ديد. يکي از اين بناها مسجد و مدرسه آقابزرگ است. اين مدرسه را حاج محمدتقي خانبان براي تدريس دامادش حاج ملا مهدي نراقي معروف به آقابزرگ ساخته است. اين بنا داراي هشتي، دهليز، گنبد، گلدسته و دو بادگير مي‌باشد، همچنين حياط اين بنا در دو طبقه قرار گرفته که طبقه فوقاني آن دورتادور حجره‌هايي براي طلاب دارد. بيشتر اين بنا با آجر ساخته و تزئين شده که همين سادگي جلوه خاصي به اين بنا داده است. سردر مسجد، مقرنس‌کاري بسيار شکيلي دارد که با گچبري و نقاشي تزئين شده، قسمتهايي از اين مسجد داراي کاشيکاري است که مي‌توان آن را از زيباترين نمونه‌هاي کاشي دوره قاجار به حساب آورد که با تصاوير گل و پرندگان تزئين شده است. اين مسجد داراي کتيبه‌هاي زيادي است که بيشتر آن برگرفته از آيات قرآن مي‌باشد ولي يکي از اين کتيبه‌ها که در بالاي سردر واقع شده فرمان محمد شاه قاجار درباره بخشيدن ماليات قصابي و دباغي کاشان به خواهش حاج ملا مهدي نراقي است. کتيبه داراي تاريخ 1256هـ. ق است. متن کتيبه چنين است: «هوالباقي؛ به حکم محکم شاهنشاه عادل باذل محمد شاه قاجار خلدالله ملکه و احسانه حسب الخواهش جناب شريعت آداب حجة‌الاسلام ملا محمدمهدي نراقي منال ديواني قصابي و دباغي کاشان به موجب فرمان مبارک به تخفيف مقرر آمده و از تکاليف ديواني معاف شد. خلاف‌کننده به لعنت خدا و نفرين رسول گرفتار شود في محرم‌الحرام 1256».1
در کنار اين مسجد بقعه‌اي قرار دارد معروف به خواجه تاج‌الدين، اين بنا داراي دو گنبد است. گنبد شرقي مدفن حاج ملا محمدحسن قطب کاشاني که از عرفا بوده و در گنبد غربي دو تن از نوادگان امام موسي کاظم (ع) به نامهاي اسحق و ابي طالب دفن شده‌اند. در بعضي نوشته‌ها آمده است که خواجه تاج‌الدين وزير جهانشاه قراقويونلو بوده است که بعد از استعفا از وزارت به کاشان رفته و به ساختن و مرمت ابنيه در اين شهر مبادرت کرده است. مجموعه خواجه تاج‌الدين گرچه کاشيکاري، مقرنس و گچبريهاي فوق‌العاده‌اي ندارد ولي در نهايت سادگي از زيبايي خاصي برخوردار است. يکي از زيباييهاي اين بنا نقاشي روي ديوار اين بقعه است که مجموعه تصاويري از ائمه است که طراحي و رنگ‌آميزي بسيار جالبي دارد و به ندرت در بقاء ديگر چنين اثري مي‌توان يافت.
______________________________
1. حسن نراقي، آثار تاريخي شهرستانهاي کاشان و نطنز، تهران، انجمن آثار ملي، بي تا، ص 260.
|
ارسال به دوستان
نسخه قابل چاپ
