 |
| ماهنامه شماره 92 - صفحه 6 |
» مسجد جامع نطنز آسيه آلاحمد به دور از هياهوي شهر در کوچه‌اي، نگين فيروزهاي شهر نطنز، مسجد جامع 1 واقع شده است. چندين درخت چنار کهنسال دوره‌اش کردهاند و مانند اکثر جاهاي تاريخي کشورمان که نه جاي پارکينگ داري و نه راهنماي انساني ونه کاغذي (بروشور) و... به ديدارش نايل ميشوي. مسجد جامع نطنز يادآور تاريخ و معماري ارزشمند دوران اسلامي است. اين مسجد که به مجموعه آرامگاهي شيخ عبدالصمد اصفهاني نيز معروف است، از قسمتهاي مختلف تشکيل شده، مسجد، آرامگاه و خانقاه. نماي بيرون مسجد بسيار چشم‌نواز است کاشي کاريها و آجرکاريهاي سردر، کتيبه، مناره و گنبد هشت ترک آن بينظير ميباشد. از تاريخهاي موجود در مسجد مشخص ميشود که قسمتهاي مختلف اين بنا به مرور در سالهاي مختلف ساخته واضافه شده است. در ورودي مسجد چوبي است با کنده‌کاري بسيار زيبا که متاسفانه در حال از بين رفتن که هيچ تلاشي براي نگهداري و مرمت آن صورت نگرفته است. صحن مسجد مربع شکل و داراي چهار ايوان است. در وسط حياط پله‌هايي قرار دارد که به قنات مسجد متصل ميشود. عمده مصالح مسجد آجر و گچ است و کاشي‌کاري خاصي در داخل مسجد به چشم نمي‌خورد. هلالي يکي از ايوانها داراي خط نوشتهاي است از آيات قرآني که با گچ سفيد برجسته تزئين شده و تاريخ انتهاي متن 707ه ق ذکر شده است. همچنين دورتا دور ديواره اين ايوان با خط ثلث سفيد رنگ بر روي متن لاجوردي آياتي از قرآن و احاديثي نقش بسته است. کف اين ايوان با کاشيهاي آبي فرش شده که در ترنج وسط آن نام کارخانه، باني، کاشي‌کار و تاريخ 1326 ه ش که مشخص‌کننده مرمت آن است ديده ميشود. اين مسجد در دو طبقه ساخته شده. طبقه دوم داراي سقفهاي قوس‌دار کوتاه است و لبه‌هاي پنجره‌هاي رو به حياط با نرده‌ها آجري تزئين شده است. اين مسجد در نهايت سادگي بسيار زيباست.
بقعه شيخ نورالدين عبدالصمد اصفهاني (نطنزي) يکي از دهليزهاي مسجد به راهرويي ختم ميشود که آرامگاه شيخ عبدالصمد نطنزي در آن قرار گرفته است. شيخ يکي از عرفاي نامدار قرن هفتم بود و اين مقبره در سال 707ه ق ساخته شده است. اين بنا داراي گنبد کاشي‌کاري هشت ترک ميباشد. بقعه داراي دري چوبي است داخل بقعه مربع شکل و سقف گنبدي ازجنس گچ دارد که تماماً مقرنسکاري شده است. در زير اين گنبد پنجره‌هايي ازآجر قرار دارد که باعث تابيدن نور طبيعي بسيار مطلوب و آرام‌بخشي به اين محيط ميشود. تزئينات ديگر داخلي محراب که سنگ اصلي او وجود ندارد و در موزه ويکتوريا و آلبرت لندن است. 2 و گچبريهاي زيبا و چندين کتيبه و خط نوشته‌هاي برجسته است. خود قبر نيز به طور کل کاشي‌کاري شده و ضريحي چوبي دارد. کتيبه‌هاي اين بنا داراي تاريخهاي مختلف است که نشان از مرمتهاي اين بنا دارد. همان‌طور که در بالا ذکر شد بعدها خانقاهي متصل به اين مقبره ساخته شد و تا دوره صفويه پا برجا بود و گفته ميشود درحمله محمود افغان از بين رفته است. 3 اين بنا داراي يکي از زيبا ترين مناره‌ها است که تلفيقي است از آجر و کاشي، تاريخ اين مناره متعلق به سال 725ه ق است.
_______________________________ 1. در بعضي از کتب مسجد جمعه ذکر شده است. 2. حسن نراقی، آثار تاريخي شهرستانهاي کاشان و نطنز، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگي، 1374، ص283 . 3. کاظم ملازاده، مريم محمدي، مدارس و بناهاي مذهبي (تکيه، حسينيه، خانقاه،...)، تهران، سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري. سوره مهر، 1381، ص 44. |
ارسال به دوستان
نسخه قابل چاپ
