 |
| ماهنامه شماره 72 - صفحه 5 |
» گنبد اينانج، برج نقاره‌خانه آسيه آل احمد "گنبد اينانج " و "برج نقاره‌خانه" از آثار تاريخي وديدني منطقه شهرري هستند که تا حدودي مهجور مانده‌اند. اين آثار متعلق به سده ششم هجري قمري و در دامنه جنوب غربي کوه بي بي شهربانو واقع شده است. مسير رفتن به اين مکان، اتوبان تهران ـ ورامين است. بعد از سه راه تقي‌آباد وارد جاده امين‌آباد شده پس از مسيري کوتاه سمت چپ جاده بر بالاي کوه، برجي آجري چند ضلعي ديده مي‌شود. از طريق کوچه شهيد رحيم دوست که انتهاي آن به پايين کوه فوق مي‌رسد مي‌توانيم به اين دو اثر دسترسي پيدا کنيم . گنبد اينانج اين اثر در منطقه‌اي نسبتاً هموار در پايين کوه به چشم مي‌خورد. ديوارۀ آجرچين شدۀ مدوري (به قطر 36متر) 1 که پايه‌هاي يک گنبد بزرگ را تشکيل مي‌دهد، در حال حاضر اثري از آن گنبد ديده نمي‌شود. معروف است که اين محل مقبره حسام‌الدين اينانج حاکم سلجوقي ري بوده است که پس از کشته شدن توسط غلامانش در سال 564ق در اين محل دفن شده است. در اطراف قسمت پايين اين محيط دايره چند حفره شبيه به گور دخمه به چشم مي‌خورد و در قسمت ديگر، بنايي آجري ـ سنگي ديده مي‌شود که داراي اتاقکهايي است با طاقهاي ضربي که شايد اينجا نيز محل دفن کسي يا کساني بوده باشد. البته در حال حاضر محل بسيار دنجي براي معتادان است! قسمت کناري گنبد داخل اتاقک کنار گنبد دورنمايي از دشت و شهرري
برج نقاره‌خانه بالاي گنبد اينانج به فاصله چند متر بر روي کوه برج مقبره آجري به چشم مي‌خورد که معروف به برج نقاره‌خانه مي‌باشد. اين بناي هشت ضلعي که ورودي آن يکي از اضلاع است، بدون سقف و کف آن هم خراب شده، زير اين برج خالي و جاي گور بوده است. سيد محمدتقي مصطفوي در گزارشهاي باستانشناسي خود از شخص موثقي نقل کرده است که تا چند سال پيش "کاشيهايي معروف به طلايي در حاشيه بالاي اين برج وجود داشته که سي و چند سال پيش کنده بودند".2 در بيشتر آثار، اين بنا را مربوط به دوره سلجوقيان ذکر کرده‌اند ولي در کتاب سياست‌نامه طبق توضيح مؤلف مربوط به دوره ديلميان است: در زمان فخرالدوله "گبري بود توانگر که او را بوزرجميد ديرو گفتندي و بر کوه طبرک ستوداني کرد از جهت خويش و امروز برجايست و اکنون آن را ’ ديده سپاه سالاران ‘ همي خوانند ... بزرجميد بسيار رنج کشيد و زر هزينه کرد تا آن ستودان بدو پوشش بر سر آن کوه تمام کرد، و مردي بود که محتسبي کردي، نام او بآ خرآسان، آن روز که آن ستودان تمام شد به بهانه برآنجا شد و بانگ نماز بلند بکرد، ستودان باطل گشت بعد از آن ستودان را ’ ديده سپاه سالاران ‘ نام کردند.»3 اين بنا در حال حاضر بازسازي شده است. از بالاي اين برج منظرۀ بسيار زيباي دشت وسيعي پيداست همچنين گنبد و بارگاه حضرت عبدالعظيم و ... نمايان است. يک نکته اخلاقي در پايان يادآورمي شوم؛ همان‌طورکه در عکسها مشخص است اثر سياهي دوده بر روي آجرهاي اين بناي ارزشمند و همچنين نوشته‌اي با اسپري ديده مي‌شود. که يکي نشانه درست کردن آتش توسط معتادان يا افراد نادان‌تر از آنهاست و ديگري يادگاري نويسيهاي معمول ما ملت که هرجا برويم بايد اثري از خود به جاي بگذاريم، آيا بايد هميشه همه جا مأموري داشته باشيم تا رعايت بعضي از اصول اوليه را بکنيم؟! عکس از: آسيه آل احمد دورنمايي از برج نقاره‌خانه طاق ضربي ورودي برج نمونه آجرکاري برج نمايي از بالاي برج داخل برج نقاره‌خانه _______________________________ 1. حسين کريمان، ري باستان. تهران، انجمن آثار ملي، 1349. ج1. ص 468 . 2. سيد محمدتقي مصطفوي، بقعه بي‌بي شهربانو در ري، تهران، بانک ملي، ص22 . 3. خواجه نظام‌الملک. سيرالملوک، سياست‌نامه، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب،1340. ص 211.
|
ارسال به دوستان
نسخه قابل چاپ
