شيخ صفيالدين اردبيلي فرزند شيخ امينالدين جبرئيل، پيرو، مريد و داماد شيخ زاهد گيلاني -از عرفاي معروف - بود. شيخ صفي در سال 650 هجري قمري در اردبيل به دنيا آمد وي مردي پاكدامن و پارسا بود به گونهاي كه همگان به دينداري، تقوي، مروت، كرم، اخلاق و صفات پسنديده اين عارف خدايي اعتراف نمودهاند. وي در سال 735 به سراي باقي شتافت و جسم وي در نزديكي خانقاه و محل زندگياش به خاك سپرده شد. شيخ صفي قبل از وفات خود پسرش صدرالدين موسي را به ارشاد مريدان وصيت نمود. بدين طريق سلسله طريقت صفوي پس از صدرالدين به ترتيب به پسرش خواجه علي شيخ ابراهيم و پس از او به شيخ جنيد و شيخ حيدر رسيد تا اينكه سرانجام شاه اسماعيل- پسر شيخ حيدر و ششمين نواده شيخ صفيالدين- پس از فتح شيروان و باكو و شكست دادن الوند ميرزا شاه آققويونلو، در سال 907 در تبريز تاجگذاري كرد.
بناهاي آرامگاهي بقعه شيخ صفيالدين اسحاق اردبيلي يكي از مجموعههاي معظم و مجلل صفويان در شهر اردبيل به شمار ميرود. و به عنوان آرامگاه اجداد و شهرياران و شاهزادگان صفوي و برخي از علماي آن عصر در مبحث هنر مذهبي ايران اعتبار ويژه دارد. اين بقعه شامل تعدادي از بناهاي دورههاي مختلف است كه نخستين بار شاه تهماسب آنها را به صورت مجموعه واحدي درآورد. بعدها شاه عباس بناهاي مهم ديگري به اين مجموعه افزود.
اكنون اين مجموعه پس از چندين قرن در شمار زيباترين ابنيه تاريخي و هنري ايران به شمار ميآيد و هر بازديدكنندهاي را تحت تاثير قرار ميدهد. آنچه امروز از مجموعه بقعه شيخ صفيالدين اردبيلي باقي مانده شامل بخشهاي ذيل ميباشد.
مقبره شيخ صفيالدين معروف به گنبد الله الله، آرامگاه شاه اسماعيل اول، آرامگاه محيالدين محمد معروف به حرمخانه، عمارت چينيخانه، مسجد جنتسرا، تالار دارالحفاظ،، دارالحديث يا طاق متولي، صحن اصلي، محوطه شهيدگاه، خانقاه يا چلهخانه، حياط پيشخان، حياط باغ و صحن.
منبع: مجموعه راهنماي جامع ايرانگردي (استان اردبيل)
تصاوير: جلال فرهمند
|
|
|
ورودي مقبره شيخ صفي
|
گنبد الله الله
|
گنبد الله الله
|
|
|
|
|
|
|
گنبد بقعه شيخ صفي
|
گنبد بقعه شيخ صفي
|
گنبد بقعه شيخ صفي
|
|
|
|
|
|
|
تزئينات داخلي بقعه شيخ صفي
|
تزئينات داخلي بقعه شيخ صفي
|
تزئينات داخلي بقعه شيخ صفي
|
|
|
|
|
|
|
تزئينات داخلي بقعه شيخ صفي
|
تزئينات داخلي بقعه شيخ صفي
|
مقبرههاي داخلي بقعه شيخ صفي
|
|
|
|
|
|
|
مقبرههاي داخلي بقعه شيخ صفي
|
|
مقبرههاي داخلي بقعه شيخ صفي
|