فرهاد رستمي

- لطفاً در بادي ورود به بحث، نقش آمريكا را در كودتاي 28 مرداد 1332 تبيين بفرماييد.

- فرمان عزل در ساعت 1:30 بعد از نيمه شب بامداد 25 مرداد زماني كه نخست وزير در منزل خود در خواب بوده است توسط سرهنگ نصيري به همراه چند كاميون سرباز مسلح به دكتر مصدق ابلاغ شد. آيا اين توطئه نظامي و كودتا نبود؟

- ابداً.

- بر اساس بند 42 متمم قانون اساسي (و بر طبق سابقه مسافرتهاي قبلي شاه به خارج از كشور) پادشاه مي بايستي قبل از حركت به خارج، شوراي سلطنت را معيّن و به دولت ابلاع مي كرد، لطفاً توضيح بفرماييد.

- ببينيد شما از كل قانون اساسي فقط بند 42 را مطالعه كرده ايد، بندهاي ديگر را هم بخوانيد، مثلاً بند 43 مي گويد اگر بند 42 رعايت نشد اشكالي ندارد.

- مي گويند آمريكا در كودتاي 28 مرداد شصت هزار دلار هزينه كرد، نظر حضرتعالي چيست؟

- آمريكا در عراق و افغانستان ميلياردها دلار به گفته خودشان خرج كرد، هنوز نتيجه نگرفته است پس چگونه يك دولت ملي و قانوني و مردمي را با شصت هزار تومان مي توانند بردارند؟

- ولي شما فاصله زماني 50 ساله را نديده مي گيريد. آن موقع پنير سيري سه عباسي بود الآن كيلويي چهار هزار تومان است. چگونه مقايسه مي فرماييد؟ البته اين رقم به 135000 دلارافزايش پيدا كرده است و بلافاصله مبلغ 5 ميليون دلار كمك بلا عوض در اختيار دولت زاهدي گذاشته شد. در غير اين صورت فضل الله زاهدي چگونه مي توانست ويلاي گل سرخ را در سوييس خريداري كند؟

- اصولاً زاهدي آدم ممسكي بود. من خودم شاهد بودم كه با مزاياي سنوات خدمت در دوران بازنشستگي اين ويلا را ابتياع نمود.

- اخيراً خانم مادلين آلبرايت وزير اسبق امور خارجه آمريكا به نقش آمريكا در كودتا اعتراف كرده و معتقد است: "طراحي كودتاي 28 مرداد و وقوع آن مانعي بر سر راه تحقق دموكراسي در ايران بوده"، نظر شما چيست؟

- اينها را در اصطلاح ديپلماسي "چراغ سبز" (Green Light) مي گويند.

- اظهارات كرميت روزولت مأمور ويژه سازمان اطلاعات مركزي آمريكا در خصوص كودتا را چه مي گوييد؟

- سيا بعد از ناكامي سازمان اطلاعات مركزي آمريكا در ماجراي خليج خوكها كه هشت سال بعد از كودتاي ايران صورت گرفت مي خواست نوعي پيروزي نشان دهد تا بودجه اش را كه موجوديتش به آن بستگي داشت توجيه كند. اين سازمان به نقش ناچيزي كه در ايران ايفا كرده بود، براي اين مقصود توسل جست و در حقيقت با اين اقدام تاريخ را جعل كرد و افكار عمومي را منحرف ساخت. روزولت هم نامربوط نوشته است.

- شاه، درست چهار روز پس از كودتا در تاريخ يكم شهريور 1332 در ملاقاتي با روزولت گفته: "من تاج و تختم را از بركت خداوند، ملتم و ارتشم و شما دارم". آيا معتقديد شاه هم نامربوط گفته؟

- نه خير. به هيچ وجه. ببينيد؛ اعليحضرت مثل هر ايراني ديگر بسيار تعارفي بود. اينها را بگذاريد به حساب Compliman.

- چندي است چرخشي در ساختار سياست خارجي آمريكا روي داده، "كبوتر"هاي جناح جمهوريخواه آمريكا از وزارت خارجه عزيمت كرده اند و يك "دختر" به نام كاندوليزا رايس به وزارت امور خارجه آمريكا منصوب شده، نظر حضرتعالي چيست؟

- ببينيد همان طور كه گفتم اينها كاري به موسيقي ندارند. اگر مسئله موسيقي بود براي آنكه ديوار ِ بلند بي اعتمادي بين ايران و آمريكا خراب شود، از ايشان  دعوت مي كرديد به تهران بيايد تا از نزديك شاهد اجراي سمفونيهاي بتهوون و موتزارت باشد. همچنين به همراه او يك گشتي در خيابان لاله زار و ميدان 25 شهريور [هفت تير] مي زديد تا بتهوونهاي وطني را ببيند. همان طور كه عرض كردم فهم ِ پيام ديپلماتيك، شمّ سياسي مي خواهد. ايشان وقتي از آهنگ صحبت مي كند منظورش چيز ديگري است.

- لطفاً بفرماييد منظورش چيست؟

- آخر همه چيز را كه من نمي توانم بگويم، منظورش اين است كه شما بايد به ساز ايالات متحده برقصيد.