» استان سمنان در يک نگاه
حسين کلاته
استان سمنان از نظر وسعت ششمين استان کشور و وسعت آن چهار برابر استان تهران مي باشد. اين استان در دوران باستان بخشي از چهاردهمين ايالت از نظر تقسيمات شانزده گانه اوستايي بود. اين استان در دوره مادها و هخامنشيان، جزو ايالت بزرگ پارت به شمار ميرفت. اين ايالت در زمان ساسانيان به "پشتخوارگر" تغيير نام داد و طي اين دوره پيشرفت زيادي کرد.
سمنان در دوره هاي بعد از اسلام جزء سرزمين تاريخي قومس (کومش) به شمار ميرفت. از وقايع مهم مربوط به نواحي سمنان در دوره هخامنشيان ميتوان به جنگ کورش کبير اشاره کرد.
استان سمنان از نظر تنوع مواد معدني يکي از مناطق غني کشور به شمار ميآيد. معادن زغال سنگ، کروميت، گچ، نمک، سيليس، سولفات مس، سرب، روي، منگنز، گوگرد و فسفات جزء معادن اين استان هستند.
از جمله جاذبههاي طبيعي اين استان ميتوان به رودخانهها، چشمههاي آب گرم، چشمههاي طبيعي، جنگلها و بيشهها، ارتفاعات و قلهها و غارها اشاره کرد.
در مورد جاذبههاي تاريخي و باستاني اين استان ميتوان به کاخها، عمارتها، قلعهها و دژها، حمامهاي تاريخي، آب انبارهاي تاريخي، کاروانسراها و رباط ها، بازار، مساجد و ارگهاي تاريخي اشاره نمود.
کاروانسراي ده نمک مربوط به دوره صفويه در 40 کيلومتري شرق گرمسار، دروازه ارگ سمنان مربوط به دوره ناصرالدين شاه قاجار، مسجد جامع سمنان مربوط به قرن سوم هجري قمري و جزء بناهاي دوران اسلامي ميباشد و مناره مسجد يکي از زيباترين منارهاي تاريخي کشور به شمار ميرود که با خط کوفي تزيين شده است. حمام پهنه و گرمابه حضرت که مابين مسجد جامع و امامزاده يحيي واقع شده است مربوط به زمان سلطنت ابوالقاسم بابرخاني پادشاه تيموري ميباشد که در دوره مظفرالدين شاه قاجار تعمير شده است.
به دليل موقعيت خاص جغرافيايي در سر تا سر استان قلعههاي مهم قرار دارد که آثار و بقاياي آنها همچنان پابرجاست. قلعههاي ساروي بزرگ و کوچک از جمله قلاع بسيار مهم با معماري خاص و وپژگي منحصر به فرد ميباشد که تاريخ بناي آن به پيش از اسلام ميرسد.
انواع نانهاي سنتي، فطير، کماچ، انواع لبنيات، قره قروت، کشک و صنايع دستي از قبيل گليم، جاجيم، نمد، سفال و سراميک جزو سوغات و صنايع دستي اين استان به شمار ميرود.
استان سمنان از نظر جغرافيايي از شمال به استانهاي گيلان و مازندران و از شرق به استان خراسان و از جنوب به استان اصفهان و از غرب با استان تهران همسايه است.