» حل‌المسائل

جلال فرهمند

Farahmand@www.iichs.org

انقلاب مشروطيت فتح باب جديدي در زندگي مردم ايران بود. تا آن روز مردم كه عادت داشتند حاكمي مقتدر بر جان و مالشان حاكم باشد، شرايط را بسيار تغييريافته ديدند. جمعي حدود صد نفر از صنوف مختلف در محيطي تقريباً آزاد در جايي به نام مجلس دور هم جمع مي‌شدند و درباره حال و آينده مملكت تصميم مي‌گرفتند.

هر چند منتخبين مردم با گذشت سالياني ديگر تحت تأثير عوامل قدرت اعم از دربار و يا سياست‌بازان حرفه‌اي قرار گرفتند و مجلس شوراي ملي را به مجلسي فرمايشي تبديل كردند ولي به هر حال كاركرد مؤثر مجلس در پيشرفت مملكت، به طرز محسوسي آشكار است.

مجلس منبعث از مشروطه به چهار دوره مشخص تقسيم مي‌شود:

1- دورة اول مشروطه؛ از افتتاح اولين مجلس تا پايان دوره چهارم.

2- دورة دوم مشروطه؛ از انتقال سلطنت به خاندان پهلوي تا تبعيد رضاشاه يعني از دورة پنجم تا سيزدهم.

3- دورة سوم مشروطه؛ از اشغال ايران به وسيله متفقين تا كودتاي 28 مرداد 1332 يعني دروره سيزدهم تا هفدهم.

4ـ دوره چهارم مشروطه؛ پس از كودتاي 28 مرداد تا پيروزي انقلاب اسلامي، از دورة هيجدهم تا بيست و چهارم.

با ورود اين شبه دموكراسي به ايران ابزار و لوازم آن نيز اندك اندك به ايران وارد شد؛ احزاب، جرايد و در پي آن تبليغات.

اولين مجلس شوراي ملي مجلسي طبقاتي بود، طبقاتي از شاهزادگان، روحانيون، تجار و غيره.

ادوار بعد از شكل طبقاتي و صنفي خارج شد و همه اقشار مردم اجازه رأي دادن داشتند، بدين لحاظ تبليغات به‌طور مؤثري وارد كارزار انتخاباتي گرديد. امري كه شايد در اصول تربيتي ايراني جايگاهي نداشت و تعريف كردن از خود عملي ناپسند و مذموم بود ولي به هر حال با ورود پديده‌‌هاي فرهنگي جديد غرب به ايران ابزار آن نيز مي‌بايستي وارد مي‌شد.

تبليغات نيز در حد مقدورات آن روز انجام مي‌شد يعني اعلاميه‌هاي تبليغاتي و روزنامه‌ها.

هر چند كه از ديد امروز اعلاميه‌هاي انتخاباتي آن زمان طنزآميز و كودكانه به نظر مي‌رسد ولي براي مردم جالب توجه و تازه بود. اشخاص در اين اعلاميه‌ها خود را به شكلهاي گوناگون معرفي مي‌كردند و وعده و وعيدهاي فراوان مي‌دادند. يكي دم از مبارزه با خائنين مي‌زد و ديگري فكري نو براي حل تمامي مشكلات اقتصادي مملكت داشت. يكي دم از حمايت مظلومان مي‌زد و ديگري فرياد اسلام‏خواهيش بلند بود و برخي ديگر نيز به جاي اينكه از خود بگويند به تخطئه كردن ساير داوطلبان نمايندگي مي‌پرداختند.

در اعلاميه معرفي ‌شده اين شماره ماهنامه بهارستان جناب آقاي شيخ اسدالله سهيلي در يكي از ادوار انتخاباتي ادعاي حل بسياري از مشكلات را نموده است. اين اعلاميه تبليغاتي را با هم مي‌خوانيم:

[43- 11- 167]