 |
| ماهنامه شماره 8 - صفحه 2 |
» ذوق لطيف ايرانی علي ابوالحسني (منذر) مورد ديگر را از جناب‌حجه‌‌الاسلام‌حاج شيخ ابراهيم انصاري زنجاني (از فضلا و نويسندگان برجسته حوزه علميه قم) نقل مي‌كنم: نامه مزبور كه نشاني بارز از ذوق لطيف ايرانيان دارد، تقريباً از اين قرار بوده است:
ار زني (اگر زني) = ارزن. مرجمك نام= مرجمك (عدس). نخود آمده (نه خود آمده) = نخود + آمده. ماش فرستاديم= ماش. برنجش مداريد = رنجش ندهيد (برنج) گندمش بدهيد = گندم. جوش بازستانيد = از حساب من، به جاي آن، جو برداريد (جو) با اشاره به تربت مقدس سالار شهيدان حسين بن علي (ع) كه شيعيان آن را از باب تبرك، سوغات مي‌آورند و مهر نماز خويش مي‌سازند، چنين مي‌گويد: ما مست و خراب بر درت تاخته‌ايم نقد دل و جان به درگهت باخته‌ايم غير از تو نديده‌ايم و نشناخته‌ايم خاك درت از دو جهان ساخته‌ايم دل را به حضورت خبر از خويش نبود جز عشق توام عقيده و كيش نبود من سجده كنم به خاك كويت، كآدم از خاك درت، مشت گلي بيش نبود! به مناسبت نامه اديب‌الممالك به رئيس انبار غله، خالي از لط‌ف نيست به شعري از حاج شيخ حسن چرخ كبود و بخت سيه، سر سپيد كرد برخير شتربانا، بربند كژاوه 2 كز چرخ عيان گشت همي رايت كاوه از شاخ شجر برخاست آواي چكاوه و ز ط‌ول سفر، حسرت من گشت علاوه بگذر به شتاب اندر از رود سماوه در ديده من بنگر درياچه ساوه وز سينه‌ام آتشكده پارس نمود ار ماييم كه از پاد شهان باج گرفتيم ز آن پس كه از ايشان كمر و تاج گرفتيم ديهيم و سرير از گهر و عاج گرفتيم اموال و ذخايرشان تاراج گرفتيم وز پيكرشان ديبه و ديباج گرفتيم ماييم كه از دريا امواج گرفتيم و انديشه نكرديم ز ط‌وفان و ز تيار در چين و ختن، ولوله از هيبت ما در مصر و عدن، غلغله از شوكت ما در اندلس و روم، عيان قدرت ما غرناط‌ه و اشبيليه، در ط‌اعت ما صقليه نهان در كنف رايت ما بود فرمان همايون قضا آيت ما بود جاري به زمين و فلك و ثابت و سيار خاك عرب از مشرق اقصي گذرانديم وز ناحيه غرب به افريقيه رانديم درياي شمالي را بر شرق نشانديم وز بحر جنوبي به فلك گرد فشانديم هند از كف هندو، ختن از ترك ستانديم ماييم كه از خاك بر افلاك رسانديم نام هنر و رسم كرم را به سزاوار... امروز گرفتار غم و محنت و رنجيم در داو 3 فره 4 باخته اندر شش و پنجيم با ناله و افسوس در اين دير سپنجيم چون زلف عروسان همه در چين و شكنجيم هم سوخته كاشانه و هم باخته گنجيم ماييم كه در سوك و ط‌رب، قافيه‌سنجيم جغديم به ويرانه، زاريم 5 به گلزار ماهت 6 به محاق اندر و شاهت 7 به عري شد وز باغ تو، ريحان و سپرغم 8 سپري شد انده ز سفر آمد و شادي سفري شد ديوانه به ديوان تو گستاخ و جري 9 شد و آن اهرمن شوم به خرگاه پري شد پيراهن نسرين، تن گلبرگ ط‌ري 10 شد آلوده به خون دل و، چاك از ستم خار مرغان بساتين را منقار بريدند اوراق رياحين را ط‌ومار دريدند گاوان شكمخواره به گلزار چريدند گرگان ز پي يوسف، بسيار دويدند تا عاقبت او را سوي بازار كشيدند ياران بفروختندش و، اغيار خريدند آوخ ز فروشنده، دريغا ز خريدار! افسوس كه اين مزرعه را آب‌گرفته دهقان مصيبت‌زده را خواب گرفته خون دل ما رنگ مي ناب گرفته وز سوزش تب، پيكرمان تاب گرفته رخسار هنر، گونه ز مهتاب گرفته چشمان خرد، پرده ز خوناب گرفته ثروت شده بيمايه و صحت شده بيمار ابري شده بالا و گرفته است فضا را وز دود و شرر، تيره نموده است هوا را آتش زده سكان زمين را و سما را سوزانده به چرخ اختر و، در خاك گيا 11 را اي واسط‌ه رحمت حق، بهر خدا را زين خاك بگردان ره ط‌وفان بلا را بشكاف ز هم، سينه اين ابر شرر بار... __________________________________________ 1. اصفر: زرد. 2. كجاوه 3. داو: آنچه در قمار بر آن پيمان و گرو بندند. 4. فره: زياد، فزون. 5. زار: هزاردستان، بلبل 6 و 7. ماه كنايه از زهرا (ع) و شاه كنايه از علي (ع) است كه در غري (منسوب به آن، غروي): 8. اسپرغم نوعي گل 9. جسور و گستاخ. 10. تازه و با ط‌راوت. 11. گياه |
ارسال به دوستان
نسخه قابل چاپ
