آسيه آل‌احمد

aleahmad@www.iichs.org

شهر قزوين داراي صدها اثر تاريخي ارزشمند است، که ديدن هر کدام جذابيت خاص خود را دارد. حمام قجر يکي از اين ديدنيها است، که در سال 1379ش توسط ميراث فرهنگي و گردشگري استان قزوين خريداري و با سرمايه‌گذاري شهرداري بين سالهاي 1381تا 1384 مرمت شد. در حال حاضر اين مکان به موزه مردم شناسي تغيیر کار‌بري داده است.

اميرگونه خان قاجار به دستور شاه صفوي در تاريخ 1059ه ‌ق اين گرمابه را ساخت و حمام شاه نام ‌گرفت. پس از مرمت اين بنا در دوره قاجار، به حمام قجر تغيير نام داد. مساحت اين گرمابه 1045 متر مربع است.

 

در ورودي به هشتي	سربينه	حوض سربينه
طاقنماهاي سربينه	آجرکاريهاي سربينه	سقف سربينه

پس از عبور از هشتي وارد سربينه يا رختکن بسيار بزرگي مي‌شويم، که داراي شش طاقنما و يک حوض هشت ظلعي است. از ميان ‌در ¹ عبور کرده به گرم‌خانه اصلي رفته که محل شستشوي است. اين گرمخانه توسط کانالهايي که از کف زمين عبور کرده گرم مي‌شده. قسمتهاي مختلف اين حمام شامل: آب‌انبار، خزانه آب‌گرم (خزينه)، چال ‌حوض (آب سرد)، اعياني و سرويسهاي بهداشتي مي‌باشد. آب اين حمام ابتدا از قنات و بعدها از طريق لوله کشي آب شهري تامين شده است.

تزئينات داخلي « پوشش کل بنا طاق ضربي و گنبدي است و طاقها به وسيله رسمي‌بندي و يزدي‌بندي تزئين شده است و هر گنبد با جام خانه‌اي، عمل نورگيري را انجام مي‌دهد.» ² ازاره ها کاشي‌‌کاري آبي رنگ دارد و بقيه ديوار آجرکاري است.

ورودي ميان در به گرمخانه	ميان در	داخل گرمخانه
محل گرمايش حمام

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. راهرويي است، براي ايجاد تعادل هوا بين گرم خانه و سربينه. بعضي وقتها به جاي سربينه زمستاني نيز مصرف مي‌شده است.

2. راهنماي حمام قجر.