زنان در سفرنامه‌ها

فاطمه معزي

هانري رنه دالماني سياح فرانسوي است كه با توجه به علاقه خود به وسايل عتيقه چندين بار به  مشرق زمين سفر كرد و در هر سفر بر مجموعه خود افزود. او در سال 1907 ميلادي از سوي وزارت فرهنگ فرانسه مامور تحقيق در خصوص آثار باستاني ايران شد و پيش از سفر با حاج علي قلي خان سردار اسعد كه در پاريس بود قرار گذاشت تا به منطقه بختياري نيز سفر كند. حاصل اين سفر او كتابي است قطور تحت عنوان سفرنامه از خراسان تا بختياري با توضيحات مفصل در خصوص آداب و آيين و آثار باستاني هر منطقه. در اين شماره به پوشاك  زنان بختياري به روايت دالماني مي‌پردازيم :

            لباس زنان طبقه ممتاز مانند لباس ساير زنان ايراني است به استثناي تنبان كه بسيار بلند و داراي چينهاي متعدديست. اما زنان روستايي شلواري دارند كه پاچه  آن در مچ پا چين خورده و در بالاي آن پيراهن و نيم تنه‌اي پوشيده‌اند كه قسمت جلوي آن باز است. به علاوه پارچه‌هاي بزرگ سياه يا رنگين به دور سر پيچيده‌اند كه گوشه‌هاي آن روي شانه افتاده است و چون به مرد بيگانه‌اي  بر مي‌خوردند فوراً به تقليد زنان شهرنشين با همين گوشه‌ها صورت خود را مي‌پوشانند. زينت زنان عبارتست از گردن بند و قاب قرآن نقره يا چرم كه به بازو مي‌بندند و حناي زيادي براي رنگين كردن گيسوان و ناخنهاي دست و پا استعمال مي‌نمايند.

            در نواحي مجاور اصفهان مردان و زنان غالباً گيوه به پا دارند كه تخت آن را از پارچه‌هاي كهنه درست كرده و رويه آن را با نخ سفيد بافته‌اند. بهاي يك جفت گيوه 6 تا 10 قران است. ¹

______________________________________

1. هنري رنه دالماني. سفرنامه از خراسان تا بختياري. ترجمه و نگارش: فره‌وشي (مترجم همايون). تهران، اميركبير و ابن سينا، 1335، ص 1029 .