زنان هنرمند

اولين زن عکاس

اشرف‏السلطنه ـ عزت ملک خانم ملقب به اشرف‏السلطنه، دختر امامقلي ميرزا عمادالدوله پسر محمدعلي ميرزا دولتشاه، فرزند فتحعلي شاه بود. زندگينامه او به نقل از سلطان احمد دولتشاهي يُمن‏الدوله چنين آورده شده : وي در زمان حکمراني پدرش در کرمانشاهان متولد شد و در جواني به اعتمادالسلطنه که در آن هنگام ميرزاحسن خان پيشخدمت شاه بود شوهر کرده به تهران آمد. چون اولاد نداشت عمر خود را بيشتر به مطالعه کتب مي‏گذرانيد. به تاريخ و طب خيلي مايل بود. به علت زندگي با اعتمادالسلطنه از سياست دربار ايران و اتفاقات مملکت و روابط با خارجه خوب مطلع بود. در هنرهاي زنانه و کارهاي خانه از طباخي و خياطي و غيره استاد و صاحب سليقه بود. در حرمخانه ناصرالدين شاه و در خدمت شاه رفتاري تا حدي گستاخانه داشت. زبان فرانسه را قدري نزد شوهرش آموخته بود به سفر ميل نداشت. به ساز و آواز مطلقاً مايل نبود ولي شطرنج و نرد را خوب بازي مي‏کرد. عکسهاي قشنگ برمي‏داشت. عکاسي را نزد مرحوم شاهزاده سلطان محمد ميرزا والد کمترين [يُمن‏الدوله] آموخته بود. دو مرتبه به عتبات عاليات مشرف گرديده، در اواخر عمر از راه اسلامبول به مکه معظمه مشرف شد و جمعي را همراه برده قريب دو هزار تومان خرج کرد.

پس از فوت مرحوم اعتمادالسلطنه به مرحوم اقاي سيدحسين عرب نايب‏التوليه که عمه‏زاده‏اش بود شوهر کرده، مجاور مشهد مقدس شد. قريه ميامي نزديک مشهد، ملکي خود را بر خيرات و مبرات وقف مؤبّد نمود. اشرف‌السلطنه در سن پنجاه و سه سالگي در مشهد مقدس فوت نموده و در دارالسياده مدفون است.

 صفحه اول