زنان وجامعه
1- انجمن عفاف زنانه
اولين انجمن زنان در ايران پس از برقراري مشروطه بود. اين انجمن را همسر ميرزا حسن رشديه در 1326هـ . ق در محل ساختمان مدرسه پرورش دختران که در خانه استيجاري محسن خان نطنزي ملقب به معاون ديوان بود، مجاور سقاخانه نوروزخان، تاسيس کرد. اهداف ذکرشده براي انجمن، پرورش دختران دبستاني و ايجاد زمينه براي مشارکت بيشتر زنان در امور اجتماعي و سياسي بود. و در اين زمينه، فعاليتهايي چون، ايجاد مدرسه دخترانه، ترويج استفاده از البسه وطني، تحريم کالاهاي خارجي به منظور مقابله با نفوذ بيگانگان در ايران و تبليغ مشروطيت.... را سرلوحه کارهاي خود قرار ميداد. متاسفانه به دليل فاصله گرفتن عملکرد اعضاي انجمن با اهداف اوليه خود در ادامه کار، و طرح موضوعاتي که با احساسات و عواطف مذهبي جامعه چندان همخواني نداشت، نظير زمزمههايي درباره محدوديت حجاب، با مخالفتهايي از جانب برخي از علما و مردم عادي و به دليل طرح مباني مشروطهخواهي با مخالفت اعضاي حکومتي مواجه و توسط مامورين حاکم تهران تعطيل شد.
کشمکش براي گشايش مجدد و بستن آن تا مدتي ادامه داشت تا بالاخره به تعطيلي کلي آن انجاميد.
2- زنان در مشروطه
در سرتاسر مشروطيت (قبل از کودتاي محمدعلي شاه) زنان در زمره پيشگامان مشروطه بودند. در آذربايجان زماني که سردارملي ستارخان در برابر استبداد قاجار و سلطه اجنبي قيام کرد، نه تنها زنان از مساعدت معنوي و مادي به وي دريغ نکردند؛ بلکه بين کشتهشدگان انقلابيون، جنازه بيست زن مشروطهطلب که لباس مردانه به تن داشتند، پيدا شد.