مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران

سرنگوني حكومت تزاري در روسيه، بي ترديد يكي از بزرگترين رويدادهاي تاريخ جهان است. محدوديت‌هائي كه در مورد مليت‌ها و اقوام اعمال مي‌شد از ميان برداشته شدند. اما انقلاب روسيه نه تنها صهيونيسم را نابود نكرد بلكه اين آزادي جديد، انگيزشي شديد به اين جنبش اعطاء كرد.

در مسكو يك كميته صهيونيستي منطقه‌اي تاسيس شد كه بسياري از استان‌ها را در بر مي‌گرفت: آستارا خان، ولادمير، ولوگدا ¹، ورونژ ²، قازان، كالوگا ³، كاستروما ⁴، كورسك،  مسكو، نيژني نووگرود ⁵،  سيمبيرسك ⁶،  اسمولنسك، تامبوف ⁷، تولا ⁸،  اوفا ⁹،  ياروزلاو ¹⁰ و دون. ¹¹

در شهر اودسا، تظاهرات صهيونيستي برپا شد. كل گردان‌هاي سربازان صهيونيست با پرچم‌هاي آبي و سفيد و شعار "آزادي در روسيه و زمين و آزادي در فلسطين" در خيابانهاي شهر راهپيمائي كردند.

يكصد و پنجاه هزار نفر در پشت سر اين پرچم‌ها به راه افتادند و فرماندار نظامي اودسا بر اداي احترام همگاني به پرچم‌ها پافشاري مي‌كرد. در شهرهاي ديگر روسيه از جمله مينسك، ساراتف ¹²، يوريف ¹³، خاركف ¹⁴، نيژني نووگرود، كاترينبرگ ¹⁵، هومل ¹⁶، پروسكوروف ¹⁷، باكو ¹⁸، دوبرونو ¹⁹، ريازان ²⁰، كاترينوسلاو ²¹، مسكو نيز همايش‌هاي صهيونيستي برپا شد.

در شهر كيف، پس از رسيدن راهپيمايان به تالار شهر، پرچم صهيونيستي برافراشته شد و «سرود جنبش صهيونيسم» ²² كه در سال 1948 به سرود ملي اسرائيل تبديل شد توسط دسته موزيك  شهر نواخته شد.

در شهر برديچف ²³، پانزده هزار يهودي كه پرچم‌هاي صهيونيسم را با خود حمل مي‌كردند در خيابان‌هاي اصلي شهر راهپيمائي كردند. مسئولين شهرداري و مقام اجرائي اين شهر و رؤساي سازمان‌هاي ملي اوكراين از تظاهركنندگان صهيونيست استقبال كردند. در تركمنستان و بخارا جنبش صهيونيستي پيشرفت چشمگيري داشت. تمامي يهوديان سفاردي حمايت خود را از جنبش صهيونيستي اعلام كردند. يهوديان اشكنازي و سفاردي در كنفرانس بزرگ صهيونيستي كه در سمرقند برپا شد با يكديگر صميمانه همكاري كردند. در كنفرانس سمرقند حدود پنج هزار يهودي شركت داشتند و قطعنامه‌اي در حمايت از تبديل فلسطين به موطن يهوديان صادر شد. در تالار بزرگ شهر مسكو، همايش يهودي برپا شد. دكتر ئي، ديليو. چلنو به رياست اين گردهم‌ئي انتخاب شد.

دكتر چلنو در اين همايش نطقي ايراد كرد و در خلال آن ضمن بازگو كردن مطالب ديگر، چنين گفت:

ما از دولت موقت سوسياليستي استدعا داريم باور كند كه مي‌تواند در مبارزات قهرمانانه خود براي تقويت آزادي و عظمت روسيه كاملا به پشتيباني ما و نيروهاي ما اعتماد كند. آنچه ضروري است و ما در راه آن تلاش مي‌كنيم به دست آوردن يك كانون سرزمين ملي ²⁴راي مردم پراكنده يهود است. تاسيس اين كانون هم اكنون آغاز شده است و ادامه خواهد يافت. اين كانون به تدريج توسط نيروها و امكانات يهوديان سرگردان، انباشته خواهد شد. كداميك از شما در خلال يك سال و نيم گذشته با اشتياق فراوان زندگي جوانترين شاخه قوم يهود يعني آمريكائيان را دنبال نكرده‌ايد؟ صدها هزار كارگر، يكصدا خواهان تضمين حقوق يهوديان سرگردان و يك مركز خودمختار در فلسطين هستند. جامعه يهوديان نيويورك كه نماينده يك ميليون و دويست و پنجاه هزار يهودي است شعار تضمين حقوق يهوديان سرگردان و ايجاد مركز خودمختار يهود در فلسطين را سر مي‌دهد. علاوه بر اين، كنگره جنبش صهيونيستي كه نماينده همه سه ميليون يهودي ساكن آمريكاست، قرار است تا پائيز آينده تصميم‌هاي مهمي اتخاذ كند. با توجه به اين تحولات، خواهيد پذيرفت، وحدت و هماهنگي كه ما روياي آن را در سر مي‌پرورانيم، در حال شكل‌گيري است. ما فعاليت پيشگامان جنبش صهيونيستي را در آنسوي اقيانوس دنبال مي‌كنيم.

اما آنچه كه قابل پيش‌بيني نبود چگونگي  برخورد اقشار گسترده يهود در قبال آرمان صهيونيستي است كه از زمان انقلاب كبير بلشويك به اين سو، خود را آشكار ساخته است.

اين كنفرانس با شركت پانصد و پنجاه و دو نماينده از ششصد و چهل شهر برگزارشد. در اين كنفرانس نمايندگاني از تركستان، بخارا و كريمه حضور داشتند. علاوه بر اين پانصد ميهمان از شهرهاي مختلف، بيش از يك هزار و يكصد ميهمان از شهر پتروگراد در اين گردهم‌آئي شركت كرده بودند.

در اين گردهمائي رئيس كنفرانس سندي تاريخي را قرائت كرد. اين سند بي‌سابقه فرماني بود كه ژنرال الكسيف فرمانده جبهه غرب امضاء كرده بود و در آن به سربازان يهود اجازه داده مي‌شد كه از بين خود نمايندگاني را براي شركت در كنفرانس پتروگراد انتخاب كنند. در فرمان مزبور، به مقام‌هاي ذيربط دستور داده شده بود تا ورقه‌هاي عبور و وسائل نقليه لازم را براي شركت نمايندگان سربازان يهود در كنفرانس پتروگراد، فراهم كنند.

سخنگوي هيئت نمايندگي سربازان يهود بيانيه‌اي را كه به تصويب همقطارانش رسيده بود قرائت كرد؛ در بيانيه گفته مي‌شد: «ما، سربازان يهود كه به نمايندگي از سوي نظاميان يهودي در ارتش در اين همايش شركت كرده‌ايم خطاب به شركت‌كنندگان در كنوانسيون و مردم يهود اعلام مي‌كنيم.» «صدها و بلكه هزاران يهودي، در درون ارتش روسيه در جبهه‌هاي نبرد حضور دارند».

كنفرانس پتروگراد قطعنامه‌اي بشرح زير صادر كرد. نكته اول اينكه قوم يهود باتوجه به پراكندگي در سراسر جهان تنها از طريق دستيابي مجدد به كانون خودمختار ملي در فلسطين مي‌تواند شرايط لازم را براي توسعه عادي زندگي ملي، فرهنگي و اقتصادي خود فراهم آورد. دوم اينكه، ملت يهود همواره آرزوي استقرار در فلسطين را در سر پرورانده است. كنفرانس صهيونيستي در روسيه به اتفاق آراء اعلام مي‌دارد كه ملت‌ها به اراده و خواست صريح ملت يهود براي اسكان و تولد دوباره در فلسطين به عنوان مركز ملي خود پي خواهند برد و آن را برسميت خواهند شناخت و در نتيجه شرايط لازم را براي تضمين تكامل آزادانه و موفقيت آميز نيروهاي متمركز يهودي و بازگشت آنان به فلسطين فراهم خواهند كرد.

براي تحقق ملموس و تجلي كامل اراده ملت يهود، كنفرانس لازم مي‌داند تا ابتدا درباره موضوع مورد نظر، در ميان يهوديان همه‌پرسي برگزار كند، سپس مسئله ادعاهاي يهوديان در قبال فلسطين را در كنگره سراسري يهوديان روسيه مطرح كند و سرانجام اينكه حضور نمايندگان ملت يهود را در كنفرانس آتي صلح كه با پايان گرفتن خصومتها برپا خواهد شد، براي بازگو كردن آرمان‌هاي اين قوم و پشتيباني از صهيونيسم مطالبه كند.

رفتار حاكمان تازه‌كار بلشويكي در روسيه نشان مي‌داد كه آنان  نيز به صورت سازمان‌يافته‌اي با اهداف و مقاصد جنبش صهيونيستي همسويي داشته و به اشكال گوناگون، ايجاد كشور يهودي در فلسطين را مورد حمايت قرار مي‌داده‌اند.

__________________________________

1. Vologda

2. Voronesh

3. Kaluga

4. Kostrooma

5. Nijni - Novgorod

6. Simbirsk

7. Tambov

8. Tula

9. Ufa

10. Jaroslav

11. Don

12. Saratov

13. Juriev

14. Kharkov

15. Ekaterinburg

16. Homel

17. Proskurov

18. بايد توجه داشت كه باكو يكي از مراكزي بود كه روچيلدها بر منابع نفتي آن مسلط بودند، بديهي است كه در چنين وضعيتي باكو در زمره مراكز فعاليت صهيونيست‌ها درمي‌آمد. رواج انديشه‌هاي ناسيوناليستي در اين شهر نمي‌تواند با فعاليت صهيونيستها كه به چيزي كمتر از نابودي امپراتوري روسيه و تجزيه آن رضا نمي‌دادند بي‌ارتباط باشد.

19. Dubrovno

20. Riazan

21. Ekaterinoslav

22. Hatikvah

23. Berdicheff

24. National Territorial Center