مصاحبه داود اميني با محمّدمهدي عبدخدايي

اين تيرگي روابط در روزهاي روي‏کار آمدن آقاي دکتر مصدق نبوده؛ بلکه در زمان حکومت علاء بوده است. بايد برگرديم به گذشته، دقيقا نگاه کنيم ببينيم که شيوه تفکر دکتر مصدق چگونه بوده است. دکتر مصدق با چه عينکي و با چه شيوه‏اي ايران آن روز را مي‏ديده و نواب صفوي چگونه فکر مي‏کرده است. من اعتقاد به اين ندارم که، خداي ناکرده، دکتر مصدق وابسته به جريان خاصي باشد که از خارج الهام گرفته باشد؛ يا شهيد نواب صفوي، که امروز مشخص شده در شهادت او قدرتهاي خارجي نقش داشته‏اند، آن روز به يک جريان خارجي، من غيرمستقيم، وابسته باشد. به‏طور قطع مي‏دانيد که در اسفند سال 1329، علي رزم‏آرا در مسجد شاه کشته مي‏شود. در همان موقع که رزم‏آرا کشته مي‏شود دکتر مصدق، به عنوان رئيس کميسيون نفت در مجلس، مشغول بررسي مسئله نفت و سؤالهاي مطرح شده در جامعه بوده است. حتّي وقتي که جواد عامري، نماينده مجلس و عضو کميسيون نفت، به دکتر مصدق مي‏گويد: نخست‏وزير کشته شد، دکتر مصدق با خونسردي جواب مي‏دهد که ما جلسه‏مان را ادامه بدهيم. و اين در حالي است که رئيس دولت کشته شده بوده و به رئيس کميسيون نفت مجلس خبر مي‏دهند که رئيس دولت کشته شده است. اين مسئله برمي‏گردد به اينکه ما اعتقادمان اين است و اسناد موجود هم همين را گواهي مي‏دهد و پرونده شهيد نواب صفوي هم در روزهاي آخري که اعترافاتي انجام داده همين موضوع را اثبات مي‏کند که اعضاي جبهه ملّي از اين اقدام باخبر بوده‏اند و دکتر مصدق هم با خبر بوده است. حتّي دکتر نصراللّه شيفته و ديگران که مطالبي نوشته‏اند، دقيقا به اين موضوع اشاره کرده‏اند که دکتر مصدق برخوردش برخورد آگاهانه از قضيه بوده است.

 باز هم اطلاع داريد که در هفدهم اسفند سال 1329، سهام شرکت بريتيش پتروليوم، سهامدار اصلي شرکت نفت ايران و انگليس، در تمام بورسهاي دنيا ده درصد تنزل مي‏کند و تمام خبرگزاريها، آسوشيتدپرس، يونايتدپرس، رويتر و همه اين را مخابره مي‏کنند که مرگ رزم‏آرا در ارتباط با ملّي شدن صنعت نفت بوده است. متعاقب اين جريان، شهيد نواب صفوي نامه‏اي با خط قرمز به تمام نمايندگان مجلس شوراي ملّي مي‏نويسد که اگر رأي به ملّي شدن نفت ندهيد، به سرنوشت رزم‏آرا دچار خواهيد شد. اين نامه در اسناد مجلس شوراي ملي بايد موجود باشد.

اتفاقا در اينجا واقعه‏اي اتفاق مي‏افتد که ارتباطي با فدائيان اسلام نداشته و آن کشته شدن زنگنه، به وسيله نصرت‏اللّه قمي، بوده است. دکتر زنگنه، وزير فرهنگ رزم‏آرا، در دانشگاه به وسيله شخصي به نام نصرت‏اللّه قمي مورد اصابت گلوله قرار مي‏گيرد و مي‏ميرد. اين قضيه گويا در بيست و هشتم اسفند اتفاق مي‏افتد. هنوز تحقيقات اوليه انجام نگرفته بود که معلوم بشود مرگ زنگنه در رابطه با فدائيان اسلام نيست؛ امّا اين شايعه و اين مسئله هم در جرايد آن روز و هم در خبرگزاريها مطرح شده بود که دوباره فدائيان اسلام اقدام کرده‏اند. البته نصرت‏اللّه قمي بعدها با نواب صفوي توي زندان قصر آشنا مي‏شود. آن هم داستان طولاني‏اي دارد که بعدا خدمتتان خواهم گفت که يکي از دلائلي که موجب شد دکتر فاطمي در زماني که وزير خارجه بوده، با سيد عبدالحسين واحدي در ماشين وزارت خارجه ملاقات کند، جلوگيري از اعدام نصرت‏اللّه قمي بود و اين جريان در سال 1331 پيش مي‏آيد.