معرفی کتاب
اسناد بانوان در دوره مشروطيت (دوره دوم و سوم مجلس شوراي ملي)
آسیه آل احمد
در اين شماره کتاب اسناد بانوان در دوره مشروطيت براساس اسناد به دست آمده از مجالس دوره دوم و سوم شوراي ملي معرفي ميشود. اين کتاب به کوشش فاطمه ترکچي و علي ططري توسط کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شوراي اسلامي در سال 1390 به چاپ رسيده است.
توجه به نقش و جايگاه زنان که از گذشته تاکنون به ويژه در عرصههاي سياسي ـ اجتماعي فعاليت داشتهاند نويسندگان را بر آن داشته تا براي بررسي اين مهم از آرشيو مجلس شوراي اسلامي که تنها مرکز بايگاني شده اين اسناد است استفاده کنند. اين اسناد شامل شکواييهها، فعاليتها، خواستهها و دغدغههاي بانوان ايراني از يک صد سال پيش به اين طرف است. نويسندگان مهمترين هدف خود را انتشار اين اسناد ميدانند که از آن تحت عنوان "حافظه ملي ايرانيان" ياد ميکنند به دور از هرگونه تفسير و تحليل شخصي خودشان. مجموعه منتشر شده اسنادي است که از لابه لاي تمامي اسناد دوره دوم و سوم مجلس شوراي ملي استخراج شده و فقط مربوط به عريضههاي زنان از طبقات و طوايف مختلف است. ترتيب اسناد به ترتيب زمان نگارش و يا نزديکترين تاريخ ثبت ميباشد.
اين اسناد در دو بخش تقسيم شده است :1. اسناد بانوان دوره دوم مجلس شوراي ملي 2. اسناد بانوان در دوره سوم مجلس شوراي ملي. در ابتداي شروع هر بخش فهرست موضوعي با شمارگان اسناد در جدولي تنظيم شده است. دوره دوم مجلس شوراي ملي شامل 78 سند و دوره سوم شامل 53 سند استنساخ شده است که کليشهاي برخي از آنها در انتهاي کتاب موجود ميباشد.
نمونههايي از اين مجموعه عبارتند از: عريضه دختران موقرالسلطنه به مجلس مبني بر تقاضاي استمرار دريافت مقرري خود و پاسخ مجلس به آنان، نامه خديجه، همسر شيخ فضلالله نوري مبني بر تقاضاي تعيين مقرري براي خود و فرزندانش و ... .
اين نامهها ميتواند هر کدام به تنهايي روشنکننده قسمتي گمشده از تاريخ اجتماعي ـ سياسي کشور ما باشند.
نويسندگان اين کتاب انتشار دورههاي چهارم و پنجم اسناد مجلس شوراي ملي را نيز نويد دادهاند.